Achter de batterij liggen
Achter zijn vrouw in bed liggenAchter de batterij liggen
‘Batterij’ van Fra.: batterie, een zeker aantal vuurmonden, te zamen opgesteld om een vijandelijke stelling te beschieten. Overdrachtelijk wordt het woord ook gebezigd voor ‘achterwerk, billen’. De ze...Lees meer
Achter het ijzeren hek liggen
Dood en begraven zijnAchter de bank raken (of: liggen)
Er niet meer bij horen, met minachting behandeld wordenKrom liggen
Zeer hard werken maar er nauwelijks iets mee verdienenBraak liggen
Deze uitdrukking is ontstaan uit: ‘In de braak (brake) liggen’, dwz.: in ongeploegde of gebroken toestand verkeren. Ook: gedurende een tijd niet bezaaid worden om - ter voorkoming van zgn. uitputting ...Lees meer
Verankerd liggen
Letterlijk geldt dit voor het schip, dat aan het anker is vastgelegd. Overdrachtelijk voor een zaak, die goed vastgemaakt is; ook voor begrippen, denkbeelden, die ingang hebben gevonden en niet meer w...Lees meer
Liggen de handen, dan liggen de tanden
Wie niet werkt, zal ook niet etenvoor Pampus liggen
dronken of bewusteloos zijn.Voor mirakel liggen
Bewusteloos zijnVoor mirakel liggen
In zulk een onnatuurlijke toestand liggen, dat men, zo iemand ziende, zou denken dat er een mirakel (wonder) had plaatsgehad. Men zegt het veelal van beschonkenen of flauwgevallenenOp apegapen liggen
‘Apegapen’ was oorspronkelijk ‘hapegapen’, waarvan de eerste woordhelft hetzelfde is als ‘haperen’. Door de bijgedachte aan een gapende aap, heeft de volkstaal er ‘apegapen’ van gemaakt. Volgens ander...Lees meer
Voor Pampus liggen
‘Pampus' is een zandbank in het IJ voor Amsterdam; de oude zeilschepen moesten daar blijven liggen tot de vloed op kwam; zij konden dus niet verder. Overdrachtelijk voor: bezwijmd of stomdronken zijn,...Lees meer
Ergens thuis liggen
Ergens niets te zeggen hebben, een nul in het getal zijn. Eigenlijk: behandeld worden als een kostganger. Vgl.: ergens in de kost liggenLiggen te zieltogen
‘Zieltogen' is in de vervoeging zwak: zieltoogde, gezieltoogd, dus worden de leden als onscheidbaar aangemerkt en is het woord - evenals herbergen, beraadslagen e.d. - gevormd van een znw. zieltoog. H...Lees meer
Aan gruzelementen liggen
‘Gruzelementen’ is ontstaan uit ‘gruis’ (men spreekt ook wel van ‘gruizelementen’), en dit is langs vele omwegen ontstaan uit Lat.: rudus, kiezel, puin. Bedoeld is dan ook: in puin liggen, aan scherve...Lees meer
Achter iemand om
Achter zijn rug, zodat hij het niet bemerkt; buiten zijn medewetenAchter iemand staan
Een steun voor hem zijn in moeilijke ogenblikkenEr achter zijn
Iets ontdekken, te weten komen of lereniemand links laten liggen
iedereen liet de nieuwe leerling links liggen: niemand bemoeide zich met hem, iedereen deed of hij er niet was.Voor twee ankers liggen
Goed verzorgd zijnVoor twee ankers liggen
Een schip dat voor twee ankers ligt, is goed verzekerd. Zo betekent deze uitdrukking figuurlijk: goed bezorgd zijn, dubbele hulp hebben. Bij Propertius (2, 22, 41) vinden we: ‘Melius duo defendunt ret...Lees meer
