Deze uitdrukking is ontleend aan het ijsvrij maken door middel van ijsbrekers, van rivieren, havens e.d., ten behoeve van de scheepvaart. Is het ijs gebroken, dan kunnen de schepen hun weg vervolgen of hun reis aanvangen. In figuurlijke zin bezigt men de uitdrukking t.o.v. een onderhoud tussen twee personen, waarbij een van beiden een gereserveerde houding aanneemt. Door de een of andere omstandigheid, bijv. nadere kennismaking, een vertrouwelijke of verrassende mededeling, of iets van dien aard, kan deze gereserveerdheid plaats maken voor grotere toenadering