De kerfstok is nog geen ijzer

De ‘kerfstok’ was een lat of stok, waar men kerven in sneed bij wijze van boekhouding; dit instrument was oudtijds veelal bij kasteleins en winkeliers in gebruik. De kerven waren lijntjes en kruisjes. Eén kruisje stond gelijk met 10 lijntjes. In de oude tijd drukte men dit uit door: tien kerven doen één cruys. Ook zei men voor ‘kerf’ wel ‘schreef’ (zie: Over de schreef gaan, 8203). Derhalve kan men ook zeggen: tien schreven doen één cruys. Het onderdeel van een kerf of een schreef was een ‘steeck’, maar niet in alle plaatsen gingen er evenveel ‘steecken’ op één kerf. De uitdrukking bedoelt: het inkerven kan nog altijd doorgaan, ik heb nog wel een beetje krediet, er is nog vertrouwen; de bakker geeft opnieuw brood en snijdt weer een kerfje in. 4655- De kerfstok afdoen. Zijn schuld betalen, af rekenen