Spreekwoorden en gezegden met 'dank-u'

Ik dank U Heer, dat ik niet ben als deze

Ontleend aan de geschiedenis van de farizeeër en de tollenaar in Luc. 18:13, waarin de ootmoedige tollenaar met zijn ‘O God! wees mij zondaar genadig!’ tegenover de hovaardige farizeeër gesteld wordt,...
Lees meer

Hoe zal ik u mijn dank betalen?

Gekscherende uitdrukking wanneer men iemand dankbaar is. Het is een omvorming van de eerste regel uit de Avondzang, die aldus aanvangt

’k Wil U, o God, mijn dank betalen

U prijzen in mijn avondlied

Dank oogsten

Deze en soortgelijke uitdrukkingen (lof, bijval e.d. oogsten) geven een overdrachtelijk gebruik van het binnenhalen van de graanoogst. Zij spreken overigens voor zich zelve

Stank voor dank

Als men iets goeds doet, wil dat niet zeggen dat iemand anders daar dankbaar voor is

Iemand dank weten

Iemand danken, dankbaar zijn, hem dank toekennen. De uitdrukking dateert reeds uit de middeleeuwen en is vermoedelijk een navolging van de analoge Gr. zegswijze: charis eidesai

God zij dank

Deze uitdrukking komt o.m. voor in Rom. 7:25

Stank voor dank krijgen

Met de grofste ondankbaarheid beloond worden

Stank voor dank krijgen

Met ondank beloond worden

Stank voor dank krijgen

Soms ook: stront voor dank krijgen. Waarschijnlijk is zelfs deze laatste uitdrukking de juiste, en is de stank genomen om te komen tot een rijmende zin (stank - dank)

tegen wil en dank

hij deed het werk tegen wil en dank: hij deed het met tegenzin, hij deed het omdat hij het moest doen, maar hij vond het erg onprettig.

Stank voor dank (krijgen)

Ondank in plaats van dankbaarheid oogsten

Tegen wil en dank

‘Dank’ heeft in deze zin zijn oorsprong in het oude ww.: ‘dinken’, menen. 'Dank’ is hier derhalve: mening. De uitdrukking wil dus zeggen: tegen eigen wil en mening (bij iets betrokken worden)

De hemel zij dank

Een variatie op: God zij dank. Bij degenen die in dergelijke gevallen de naam God niet willen gebruiken, is de hemel als plaatsvervanger opgenomen

Dat dank je de koekoek

Eigenlijk moet de zin luiden: ‘dat dank je aan de koekoek’, waardoor ze enigszins duidelijker wordt. De koekoek is oorspronkelijk de aan Donar gewijde vogel, later onder de invloed van het christendom...
Lees meer

Mijn dank grenst aan waanzin

Vaak met de toevoeging: maar ik hoop er niet waanzinnig van te worden. Een van de talloos vele superlatieven, waarvan onze spreektaal wemelt, in dit geval om (in gekscherende zin) zijn grote dankbaarh...
Lees meer

Help u zelven, zo helpt u God

Roep Gods hulp in, maar ga zelf niet bij de pakken neerzitten; steek zelf ook de handen uit de mouwen

Iets doen tegen wil en dank

Iets doen met veel tegenzin

Sesam, open u!

Toverspreuk uit het Arab. sprookje van Alibaba en de veertig rovers. Bij het uitspreken van deze zin openden zich de deuren van de schatkamer. Vandaar ook wel in overdrachtelijke zin gebezigd wanneer ...
Lees meer

Wees u zelve

Blijf altijd aan je zelf getrouw, wees een persoonlijkheid. Vgl. het bekende puntdicht van De Genestet

Haast u langzaam

Ironisch voor: maak vooral niet te vlug voort. Vgl. Suetonius, Vita Augusti (25): ‘Festina lente! Recte, sed festinal’, d.i.: Haast u langzaam! Goed, maar haast u (in elk geval). De Gr. tekst voor dez...
Lees meer

Ken u zelven

Vertaling van Lat.: ‘Nosce te ipsum’, Gr.: ‘Gnothi se auton’, welk woord aan verscheidene Gr. wijsgeren wordt toegeschreven, als: Thales, Chilon e.a. Het was het opschrift boven de tempel te Delphi, d...
Lees meer