Wijze waarop mensen met een beperking of met problemen benaderd werden door verzorgers en begeleiders. In de loop der tijd zijn er verschillende zorgmodellen geweest.
- barmhartigheidsmodel: zorgmodel van 1850 tot 1920 waarbij men zich voor het eerst sinds eeuwen bekommerde om mensen met een beperking of problemen en waarin de nadruk lag op opbergen en verzorgen.
- medisch model (defectmodel): zorgmodel uit de eerste helft van de twintigste eeuw waarin lichamelijke aandoeningen gezien werden als de ingang van waaruit al het andere (ook psychische stoornissen) verklaard konden worden. De nadruk lag dan ook op het verzorgen en verplegen van mensen met een beperking of probleem in totale instituties.
- ontwikkelingsmodel: zorgmodel vanaf de jaren zestig tot de jaren negentig van de twintigste eeuw waarin men oog kreeg voor de ontwikkelingsmogelijkheden van mensen met beperkingen of problemen en waarin men vond dat deze mensen moesten kunnen leven onder omstandigheden en volgens leefpatronen die ook voor anderen golden. De nadruk lag dan ook op het aanbieden van ontwikkelingskansen, op kleinschaligheid, integratie en normalisatie.
- relationele model: zorgmodel vanaf de jaren negentig van de vorig eeuw waarin de omgang tussen hulpvrager en hulpverlener en tussen hulpvragers onderling centraal staat en waarbij de nadruk ligt op relaties, communicatie en de belevingswereld van de individuele hulpvrager. Daarnaast staat integratie nog steeds centraal. Nieuw is het principe van zorg op maat en zorgdifferentiatie.
