ASS; ook wel Autisme Spectrum Stoornis genoemd of aan autisme verwante stoornissen (vroeger: autistiforme stoornis). Een syndroom gekenmerkt door ontwikkelingsstoornissen met een neurologische oorzaak waarbij de hersenen anders functioneren, in het bijzonder de perceptie van de sensorische waarnemingen.
Hierdoor bestaan de waarnemingen uit losse fragmenten en leggen zij niet de verbanden die voor anderen vanzelfsprekend zijn. De stoornis komt voor het eerst tot uiting in de vroege jeugd en beïnvloedt de ontwikkeling tot in de volwassenheid. Behandeling en begeleiding van mensen met deze aandoening wordt gekenmerkt door structuurverlening. Daarnaast is contacttherapie effectief: een begeleidingsmodel waarbij een vaste begeleider oefeningen aanbiedt en waar het relationele aspect centraal staat. De begeleider probeert eventueel de stereotiepe gedragingen over te nemen (spiegelen) om in contact te komen. In Amerika heeft men goede ervaringen met het TEACCH-programma (Treatment and Education of Autistic and Communication Handicapped Children).In dit spectrum komen verschillende aandoeningen voor:
a. autisme: de meest bekende en uitgesproken aandoening in het ASS. Autisme komt veel voor in combinatie met mentale retardatie, maar ook een normale begaafdheid en zelfs hoogbegaafdheid komt voor. De belangrijkste symptomen zijn;
- relatiestoornissen en stoornissen in sociaal contact;
- taal- en communicatiestoornissen, zoals napraten (echolalie) en het gebruik van eigen, verzonnen woorden (neologismen).
- beperkt interessegebied en gedragsrepertoire;
- weerstand tegen veranderingen;
- stereotiep gedrag (maniërismen: herhalende motorische bewegingen);
b. syndroom van Asperger: een aandoening binnen het ASS waarbij sprake is sociale gestoordheid, eenzijdige interesses, stressgevoeligheid en een slechte motoriek. De intelligentie is normaal tot bovengemiddeld.
c. stoornis van Rett: een aandoening in het ASS waarbij een kind zich eerst normaal ontwikkelt waarna regressie optreedt. De ernstigste beperking is apraxie. Er is sprake van een ernstige verstandelijke beperking.
d. PDD-NOS: afkorting van Pervasive Developmental Disorder- Not Otherwise Specified (Pervasieve Ontwikkelingsstoornis -Niet Anders Omschreven);
Een doordringende, diepgravende, algemeen verbreide ontwikkelingsstoornis.
PDD is geen diagnose maar een aanduiding van een groep stoornissen. Het betreft een contactstoornis waarbij kenmerken van autistisch gedrag te zien zijn, maar welke niet specifiek genoeg zijn om de diagnose autisme te stellen.
