Wil. Voluntas est activum principium non determinatum ad unum, sed indifferenter se habens ad multa, s. THOMAS, SUM.
THEOL. I-II, Q. 10, A. 4, C., De wil is een werkbeginsel dat niet op één ding aangewezen is, maar zonder voorkeur tegenover veel dingen staat. — Obiectum ... voluntatis, quae est appetitus humanus, est universale bonum, sicut obiectum intellectus est universale verum, S. THOMAS, SUM. THEOL. I-II, Q. 2, A. 8, C., Het voorwerp van den wil, van het menschelijk streefvermogen dus, is het algemeen goede, evenals het voorwerp van het verstand het algemeen ware is. — Voluntas per se tendit in bonum, s. THOMAS, COMM.
IN III ETHIC. NICOM. LECT. II, Van aard uit bestreeft de wil het goede. — Ad voluntatem pertinet delectatio beatitudinem consequent, S. THOMAS, SUM. THEOL.
I-II, Q. 3, A. 4, C., Het genoegen dat op de zaligheid volgt hoort bij den wil. — Voluntas consequitur intellectum, s. THOMAS, SUM. C. GENT, I, 75, De wil volgt op het verstand. — Cum ipsa voluntas sit quaedam inclinatio, eo quod est appetitus quidam, non potest contingere, ut voluntas aliquid velit et inclinatio eius non sit in illud, s. THOMAS, QU. DISP.
DE VERITATE Q. 22, A. 5, C., Daar de wil een neiging is, — hij is namelijk een streving, — zoo kan het niet voorkomen dat de wil iets wille en dat hij er niet toe geneigd zij. — Voluntas non necessario aliquid vult necessitate coactionis, vult tamen aliquid necessario necessitate naturalis inclinationis, s. THOMAS, QU. DISP. DE VERITATE Q. 22, A. 5, C., Wat de wil noodzakelijk wil, wil hij niet uit dwangnoodzakelijkheid; wat hij noodzakelijk wil, wil hij integendeel uit natuurdrang. — Quamvis ... quadam necessaria inclinatione ultimum finem velit voluntas, nullo tamen modo concedendum est quod ad illud volendum cogatur, S. THOMAS, QU. DISP.
DE VERITATE Q. 22, A. 5, C., Hoewel de wil noodzakelijkerwijze het laatste doel wil, toch dient niet toegegeven dat hij er toe gedwongen wordt dit te willen. — In voluntate oportet invenire non solum id quod voluntatis est, sed etiam quod naturae est, S. THOMAS, QU. DISP. DE VERITATE Q. 22, A. 5, C., In den wil dienen we niet alleen het willijke, maar ook het aandeel van de natuur te onderkennen. — Si ... intellectus et voluntas considerentur secundum se, sic intellectus eminentior invenitur, et hoc apparet ex comparatione obiectorum ad invicem, S. THOMAS, SUM. THEOL.
I, Q. 82, A. 3, C., Wanneer verstand en wil in zich zelf beschouwd worden, dan is het verstand voortreffelijker, dit blijkt namelijk uit de onderlinge vergelijking van beider voorwerp. — Secundum quid ... et per comparationem ad alterutn voluntas invenitur interdum altior intellectu, ex eo scilicet quod obiectum voluntatis in altiori re invenitur quam obiectum intellectus, s. THOMAS, SUM. THEOL. I, Q. 82, A. 3, C., In betrekkelijk opzicht en met het oog op iets anders is de wil soms voortreffelijker dan het verstand, wanneer namelijk de wil iets voortreffelijkers tot voorwerp neemt dan het verstand doet. — Deus voluntatem immutat sine eo quod voluntatem cogat, S. THOMAS, QU. DISP.
DE VERITATE Q. 22, A. 8, C., God wijzigt onzen wil zonder hem geweld aan te doen. — Voluntas absoluta, Volstrekte wil. Voluntas actualis, Daadwerkelijke wil. Voluntas antecedens, Voorafgaande wil, JANSSENS, HET MYSTERIE DER VERLOSSING 160. Voluntas beneplaciti, Wil van welbehagen, JANSSENS, HET MENSCHGEWORDEN WOORD 243. Voluntas benevolentiae, Wil van welwillendheid, JANSSENS, HET MYSTERIE DER VERLOSSING 13. Voluntas concomitans, Begeleidende wil. Voluntas condicionata, Voorwaardelijke wil. Voluntas consequens, Nakomende wil. Voluntas consiliativa, Beradende wil. Voluntas creata, Geschapen wil. Voluntas decreti, Besluitswil. Voluntas Dei, Wil Gods. Voluntas Dei condicionata antecedens, Voorwaardelijke en voorafgaande wil Gods, JANSSENS, HET MENSCHGEWORDEN WOORD 243. Voluntas deliberata, Beraden wil, QUAADVLiET III, 33. Voluntas deordinata, Ongeregelde wil. Voluntas directiva, Besturende wil, MEYER 327. Voluntas divina, Goddelijke wil. Voluntas ... divina necessariam habitudinem habet ad bonitatem suam, quae est proprium eius obiectum, S. THOMAS, SUM. THEOL. I, Q. IQ, A. 3, C., De wil van God staat noodzakelijk in verhouding tot Gods goedheid die het eigen voorwerp van Gods wil is. — Voluntas effectiva, Uitwerkende wil, MEYER 327. Voluntas efficax, Doeltreffende wil. Voluntas explicita, Uitdrukkelijke wil. Voluntas expressa, Uitgedrukte wil. Voluntas habitualis, Wil als hebbelijkheid. Voluntas humana, Menschelijke wil. Voluntas implicita, Onuitgedrukte wil. Voluntasinefficax, Ondoeltreffende wil. Voluntas ordinata, Geregelde wil. Voluntas permissiva, Toelatende wil, MEYER 327. Voluntas praecepti, Gebodswil. Voluntas praesumpta, Onderstelde wil. Voluntas prima, Eerste wil. Voluntas prompta, Gereede wil. Voluntas salvifica, Heilbewerkende wil. Voluntas salvifica antecedens, Voorafgaande heilbewerkende wil. Voluntas signi, Wil van het teeken. Voluntas spontanea, Spontane wil. Voluntas ut natura, Wil als natuurwerkvermogen, VAN BENTHEM, GOED EN KWAAD I, 17. Voluntas ut ratio, Wil als redelijk werkvermogen. Voluntas ut voluntas, Wil als vrij werkvermogen, VAN BENTHEM, GOED EN KWAAD I, 17. Voluntas virtualis, Kiemelijke wil.
