Zelfstandigheid, DE GROOT, DENKERS OVER ZIEL EN LEVEN 25 6; POTTERS I, 132. Per modum substantiae, Zelfstandigerwijze. — Substantia est res, cuius naturae debetur non esse in alio; accident vero est res, cuius naturae debetur esse in alio, S. THOMAS, IX QUEST.
QUODLIB. A. 5, AD 2, Zelfstandigheid is een ding waaraan het van natuur toekomt niet in een ander te zijn; bijkomstigheid integendeel is een ding waaraan het wel van natuur toekomt in een ander te zijn. — Substantia {est) prim urn entium, S. THOMAS, COMM. IN VII METAPHYSIC. LECT. I, De zelfstandigheid is het eerste onder de wezens. — lila quae significant substantiam dicunt quid est aliquid absolute, S.
THOMAS, COMM. IN VII METAPHYS. LECT. I, Wat de zelfstandigheid te kennen geeft verwoordt wat iets, volstrekt beschouwd, is. — Ad substantiam pertinet quidquid est essentiale rei, S. THOMAS, SUM. THEOL.
I, Q. 77, A. i, AD 5, Tot de zelfstandigheid behoort alles wat er in iets wezenlijks is. — Substantia est ens simpliciter et per seipsam, s. THOMAS, COMM. IN VII METAPHYS. LECT. I, De zelfstandigheid is zonder meer en door zich zelf wezen. — Id quod est in praedicamento substantiae est in suo esse subsistens et oportet quod esse suum sit aliud quam Ipsum, S. THOMAS, QTJ.
DISP. DE VERITATE Q. 27, A. I, AD 8, Wat bij het hoofdbegrip « zelfstandigheid » hoort is op zich zelf staande en is van zijn zijn onderscheiden. — Omne quod est in genere substantiae est compositum reali compositione, s. THOMAS, QU. DISP. DE VERITATE Q. 27, A.
I, AD 8, Alles wat tot het geslacht « zelfstandigheids » behoort is werkelijk samengesteld. — Inter omnia entia primum est quod quid est, idest ens quod significat substantiam, s. THOMAS, COMM. IN VII METAPHYS. LECT. I, Onder alle wezens is wat iets is, dit is het wezen dat de zelfstandigheid te kennen geeft, het eerste. — In definilione substantiae non est ens per se, s. THOMAS, SUM.
C. GENT, I, 25, Wezen door zich zelf hoort niet in de bepaling van de zelfstandigheid thuis. -— Substantia rei (est) una et ens per seipsam et non per aliquid additum, s. THOMAS, COMM. IN IV METAPHYS. LECT. 2, De zelfstandigheid van iets is één en wezen door zich zelf niet dank zjj iets toegevoegds. — Impossible est ... aliquam substantiam esse ex pluribus substantiis, quae sunt in ea actu, s. THOMAS, COMM.
IN VII METAPHYS. LECT. 13, Het gaat niet aan dat een zelfstandigheid uit verschillende zelfstandigheden die metterdaad zijn, zou bestaan. — Definitio substantiae dividitur in multa, quae sunt de genere substantiae, s. THOMAS, COMM. IN I PHYSIC. LECT. 7, N° 6, De bepaling van de zelfstandigheid wordt in allerhande wezens ingedeeld, die tot het geslacht « zelfstandigheid » behooren. — Substantia quae est genus, non est ipsum esse, s. THOMAS, SUM.
C. GENT. I, 25, De zelfstandigheid die een geslacht uitmaakt is niet het zijn zelf — Substantia est prima inter omnia entia, S. THOMAS, COMM. IN VII METAPHYS. LECT.
I, Zelfstandigheid is het eerste onder alle wezens. — Substantia tripliciter dic(i)tur ,... quaedam enim est forma, quaedam materies, quaedam id quod ex utrisque componitur, ARISTOTELES, II DE ANIMA C. 2; 414, A, 15 一 l6, Zelfstandigheid wordt op drie manieren bedoeld, vooreerst van den vorm, verder van de stof en eindelijk van wat uit beide bestaat. — Quod uni est accident, alteri non est substantia, Wat in één wezen bijkomstigheid is, kan niet in een ander wezen de zelfstandigheid zijn — Nulla substantia caret accidente, Geen enkele zelfstandigheid blijft zonder bijkomstigheden. — Substantiae univoce praedicantur de inferioribus, Zelfstandigheid wordt op éénzinnnige wijze van al het onderhoorige gelegd. — Substantia non est in subiecto, De zelfstandigheid hoort niet in een subjekt thuis. — Substantia non suscipit magis vel minus, Zelfstandigheid is niet voor meer en minder vatbaar. — Substantia non habet contrarium, Zelfstandigheid kent geen tegendeel.— Substantia animata, Levende zelfstandigheid. Substantia cognoscitiva, Kennende zelfstandigheid. Substantia completa, Volledige zelfstandigheid. Substantia composita, Samengestelde zelfstandigheid. Substantia coniuncta, Met het lichaam verbonden zelfstandigheid. Substantia corporea, Lichamelijke zelfstandigheid. Substantia corruptibilis, Vergankelijke zelfstandigheid. Substantia creata, Geschapen zelfstandigheid. Substantia distincta, Afzonderlijke zelfstandigheid. Substantia divina, Goddelijke zelfstandigheid. Substantia extensa, Uitgebreide zelfstandigheid. Substantia figurata, Met gestalte omkleede zelfstandigheid. Substantia finita, Eindige zelfstandigheid. Substantia immaterialis, Onstoffelijke zelfstandigheid. Substantia incommunicabilis, Onmededeelbare zelfstandigheid. Substantia incompleta, Onvolledige zelfstandigheid. Substantia incompleta in ratione speciei et substantialitatis, In soortelijk en zelfstandigheidsopzicht onvolledige zelfstandigheid. Substantia incompleta in ratione speciei tantum, Soortelijk onvolledige zelfstandigheid. Substantia incorporea, Onlichamelijke zelfstandigheid. Substantia incorruptibilis, Onvergankelijke zelfstandigheid. Substantia increata, Ongeschapen zelfstandigheid. Substantia individua, Verenkelde zelfstandigheid, vereenlingde zelfstandigheid. Substantia inextensa, Zelfstandigheid zonder uitgestrektheid. Substantia infinita, Oneindige zelfstandigheid. Substantia intellectiva, Verstandelijke zelfstandigheid. Substantia intellectualis, Verstandelijke zelfstandigheid. Ridicidum est dicere aliquam intellectualem substantiam vel per divisionem corporis dividi, vel etiam ab aliqua virtute corporea product, S. THOMAS, SUM. c. GENT. II, 86, Het is ongerijmd te zeggen dat ten verstandelijke zelfstandigheid door verdeeling van het lichaam verdeeld wordt of ook dat ze door een lichamelijke kracht wordt voortgebracht. — Substantia intellegens, Verstandelijke zelfstandigheid. Substantia materialis, Stoffelijke zelfstandigheid. Substantiae materiales non simt intellegibiles actu, sed potentia, S. THOMAS, COMM.
IN XII METAPHYS. LECT. 8, Stoffelijke zelfstandigheden zijn niet metterdaad, maat in aanleg verstandelijk kenbaar. — Substantiae materiales ... fiunt ... intellegibiles actu per hoc quod mediantibus virtutibus sensitivis earum similitudines immateriales redduntur per intellectum agentem, S. THOMAS, COMM. IN XII METAPHYS. LECT. 8, Stoffelijke zeldstandigheden worden metterdaad voor het verstand kenbaar, wanneer door toedoen van de zintuigelijke vermogens haar evenbeeld door het inwerkend verstand onstoffelijk gemaakt wordt. — Substantia naturalis, Natuurlijke zelfstandigheid. Substantia particularis, Afzonderlijke zelfstandigheid. Substantia perfecta, Volmaakte zelfstandigheid. Substantia praedicamentalis, Hoofdbegrippelijke zelfstandigheid. Substantia prima, Eerste zelfstandigheid, eersterangszelfstandigheid. Cum dividitur substantia in primam et secundam, non est divisio generis in species, cum nihil contineatur sub secunda substantia, quod non sit in prima, sed est divisio generis secundum diversos modos essendi, S. THOMAS, QU.
DISP. DE POTENTIA Q. 9, A. 2, AD 6, Wanneer de zelfstandigheid in eerste en tweede zelfstandigheid ingedeeld wordt, dan hebben we geen indeeling van een geslacht in soorten, niets immers hoort onder de tweede zelfstandigheid dat niet bij de eerste voorkomt; integendeel is zulks een indeeling van het geslacht naar zijn verschillende zijnswijzen. — Substantia quanta, Uitgebreide zelfstandigheid, JANSSENS, DE H. EUCHARISTIE 220. Substantia rationalis, Redelijke zelfstandigheid. Substantia secunda, Tweede zelfstandigheid, tweederangszelfstandigheid. Secunda substantia significat naturam generis secundum se absolutam, prima ver o substantia significat earn ut individualiter subsistentem, s. THOMAS, QU. DISP. DE POTENTIA Q. 9, A. 2, AD 6, De tweede zelfstandigheid geeft den aard van het geslacht in zich zelf beschouwd te kennen; de eerste zelfstandigheid echter geeft den aard van het geslacht te kennen in zoover hij verenkeld op zich zelf bestaat. — Substantia sempiterna, Blijvende zelfstandigheid. Necesse est esse aliquam substantiam sempiternam, immobilem, S.
THOMAS, COMM. IN XII METAPHYS. LECT. 5, Het kan niet anders of daar moet één blijvende en onbeweeglijke zelfstandigheid zijn. — Substantia sensibilis, Zintuigelijke zelfstandigheid. Substantia separata, Van het lichaam gescheiden zelfstandigheid. Substantia simplex, Enkelvoudige zelfstandigheid. Substantia singularis, Afzonderlijke zelfstandigheid. Substantia spiritualis, Geestelijke zelfstandigheid. Substantiae spirituales mensurantur aevo non solum quantum ad earum substantiam, sed eliam quantum ad earum propriam operationem, s. THOMAS, V QU. QUODLIB. A. 7, C., Geestelijke zelfstandigheden worden niet alleen wat haar zelf, maar ook wat haar eigen handelingen betreft door onvolmaakte eeuwigheid gemeten. — Substantia superior, Hooger zelfstandigheid. Substantia universalis, Algemeene zelfstandigheid.
