Latijns-Nederlandsch Lexicon

Stephanus Axters (1937)

Gepubliceerd op 26-11-2020

PRAEDICARI

betekenis & definitie

Gezegd worden. Aliquid praedicatur de diversis multipliciter quandoque quidem secundum rationem omnino eandem, et tunc dicitur de eis univoce praedicari, ... quandoque vero secundum rationes omnino diversas, et tunc dicitur de eis aequivoce praedicari, ... quandoque vero secundum rationes, quae partim sunt diversae et partim non diversae, diversae quidem secundum quod diversas habitudines important, unae autem secundum quod ad unum aliquid et idem istae diversae habitudines referuntur, et illud dicitur analogice praedicari idest proportionaliter, prout unumquodque secundum suam habitudinem ad illud unum refertur, S. THOMAS, COMM.

IN IV METAPHYS. LECT. I, Iets wordt op verschillende wijzen van iets anders gezegd ofwel op één en dezelfde wijze, en dan wordt in éêmzinnigen zin gesproken, ofwel op volkomen uiteenloopende wijze en dan hebben we een dubbelzinnige zegging; ofwel wordt ook in zullken zin gesproken dat beide in sommige opzichten verschillen naar gelang er verschillende verhoudingen worden beteekend, in andere opzichten één zijn, in zoover namelijk die verschillende verhoudingen op één en hetzelfde teruggaan, en dan heet de zegging deelsgelijkend, dit wil zeggen evenredig, in zoover elke onderscheiden zin naar eigen verhouding op hetzelfde teruggaat. — Dupliciter aliquid de aliquo praedicatur:uno modo essentialiter, alio modo per participationem, S. THOMAS, II QUAEST. QUODLIB. A. 3, C., Iets kan op twee wijzen van iets anders gezegd worden, vooreerst zoo dat het dit naar zijn wezenheid wordt toegeschreven, verder zoo dat het dit alleen door deelhebbing zou toekomen. — Praedicari convenit generi per se, cum in eius definitione ponatur, s. THOMAS, DE ENTE ET ESSENTIA C. 4, Gezegd te worden komt van aard uit aan het geslacht toe, het hoort immers in de bepaling van het geslacht. — Quando alterum praedicatur de altero, tanquam de subiecto, quidquid dicitur de praedicato, de subiecto quoque dicitur, Wanneer van iets iets gezegd wordt als van zijn onderwerp, dan geldt alles wat van het gezegde geldt ook van het onderwerp. — Quod participatur ab aliquo, potest de illo praedicari, Dat waaraan iets deel heeft kan van dat laatste gezegd worden.

< >