Tiele (cornelis petrus) - 1830—1902, Remonstrantsch theoloog, 1853—73 prof. aan het seminarie der Remonstranten te Leiden, 1877 aan de Leidsche universiteit voor Godsdienstgeschiedenis en later godsdienstwijsbegeerte, stichter en mede-redacteur van het „Theolog. Tijdschrift”, met Max Müller, baanbreker van de godsdienstwetenschap. Hij schreef o.a.: Geschiedenis van den Godsd. tot aan de heerschappij der wereldgodsdiensten (1876), de eerste systematische godsdienstgeschiedenis, in zeven talen overgezet en herhaaldelijk herdrukt. Later: Geschiedenis van den Godsd. in de Oudheid tot op Alexander den Groote (4 dln., 1893-—96); Inleiding tot de Godsdienstwetenschap (2 dln., Giffordlezingen, 1897 en ’99).
Als baanbreker eener nieuwe, aan de behoeften des tijds beantwoordende wetenschap, genoot hij ook in het buitenland, in Engeland en Schotland meer nog dan in Duitschland, een hooge reputatie. Hij was de eerste Nederlandsche assyrioloog; behalve door zijn godsdiensthistorische werken over de Babyl.-Assyr. religie, is hij vooral bekend door zijn indertijd zeer verdienstelijke Babylassyr. Geschichte (1886—87). Litt.: Dr. J. H. de Ridder, C. P. Tiele in „Mannen en Vrouwen van Beteekenis” (Haarlem 1902); P. D. Chantepie de la Saussaye, C. P. Tiele in „Jaarb. der kon. Acad. v. Wetensch.” (Amsterd. 1902).
