Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Thermometers (electrische)

betekenis & definitie

Thermometers (electrische) - instrumenten, met behulp waarvan men op een centraal punt verschillende temperaturen kan aflezen, welke heerschen op plaatsen, die op grooten afstand verwijderd of moeilijk te bereiken zijn. Voor de eerste installaties op dit gebied gebruikte men kwikthermometers, waarin één of meer platinacontacten waren ingesmolten, in verbinding met een electrische schel of kleppentableau. Van lateren datum zijn de electrische weerstandsthermometers, die een belangrijke verbetering brachten. Op de plaats, waar men de temperatuur wil meten, bevindt zich een spiraal, vervaardigd uit een metaal met een grooten temperatuurcoëfficient, d. w. z.' met een electrischen weerstand, die betrekkelijk sterk verandert met de temperatuur.

Gebruikelijk hiervoor zijn platinaspiralen met grooten weerstand (100 Ohm bij 0° C.), welke in kwartsglas zijn ingesmolten en gevat in een omhulsel, waarvan de constructie bepaald wordt door den aard van de stof, welker temperatuur gemeten wordt, als kamerlucht, rookgassen, water in een leiding, enz. De grenzen voor de temperaturen, die op deze wijze gemeten kunnen worden, zijn — 200° C. en + 900° C. De weerstandsverandering van de spiraal, ten gevolge van temperatuurswijziging, wordt aangewezen op een millivoltmeter op de plaats van aflezing, met toepassing van het principe van de brug van Wheatstone. In den stroomloop worden droge elementen of een tweecellige accumulatorenbatterij ingeschakeld. De schaalverdeeling van den voltmeter is gemaakt in graden Celsius. Het afleesapparaat (de Voltmeter) is op een bord geplaatst, waarop zich tevens een schakelinrichting bevindt, met behulp waarvan men de temperatuur van verscheidene weerstandsthermometers achtereenvolgens kan aflezen.

Het afleestoestel kan worden gecombineerd met een registreerinrichting of ook zoodanig worden gemaakt, dat een maximum- of minimum-temperatuur door een alarmschel of lichtsein wordt gesignaleerd. De electrische thermometers vinden o. a. toepassing bij installaties voor centrale verwarming en luchtverversching in groote gebouwen of groepen van gebouwen, waardoor het mogelijk is, dat vanuit één centraal punt een overzicht verkregen wordt van de werking der installatie door controle van de temperatuur in vertrekken, van warm water, dat de warmte transporteert, of lucht, waarmede de lokalen worden geventileerd. Een behoorlijke bediening van een dergelijke installatie vanuit een centrale regelkamer zou onmogelijk zijn, wanneer daarbij niet over electrische thermometers kon worden beschikt. Verder worden de electrische thermometers in vele bedrijven en industrieën toegepast voor allerlei doeleinden, zoo b.v. voor het meten van de temperatuur in koelkamers, munitiebergplaatsen, kussenblokken, graansilo’s, enz.

< >