Slowaaksche taal - „Slovensky Jazyk”, is het Tsjechisch zeer nauw verwant en wordt dan ook veelvuldig als een dialect daarvan beschouwd. Het behoort natuurlijk evenals het Tsjechisch tot de Westslavische groep. (Zie SLAVISCHE TALEN). Over het geheel heeft het Slowaaksch een archaïscher vorm dan het Tsjechisch (wat het vocalisme betreft, vertoont dit idioom bijna hetzelfde beeld als de oudste Tsjechische geschriften). Slowaaksch wordt door ongeveer 2 millioen menschen gesproken.
Het taalgebied wordt begrensd ten Zuiden door het Hongaarsch, ten Oosten door het Roetheensch, ten Noorden door het Poolsch, ten Westen voor een klein deel door het Duitsch; verder is de Westgrens moeilijk te trekken, aangezien in Moravië de dialecten in tallooze verscheidenheid geleidelijk meer Tsjechisch worden, naarmate men Westwaarts gaat. De litteratuurtaal berust op het centrale dialect. De Oostelijke dialecten vormen een overgang naar Roetheensch en Poolsch. Geografisch ligt het Slowaaksche taalgebied van alle Westslavische tongvallen het dichtst bij het Zuidslavisch, waarvan het door het Hongaarsch gescheiden is. Merkwaardig genoeg vindt men niet slechts aanrakingspunten tusschen Slowaaksch en Roetheensch (Oostslavisch), doch ook tusschen Slowaaksch en Sloweensch (beide talen hebben daarenboven hun naam Slovensky, Slovenski gemeen) met Serbokroatisch (dus Zuidslavisch). Dit zou wijzen op een eenheid van het Slavisch taalgebied vóór de invallen van vreemde volksstammen (Hongaren, Roemenen, Duitschers). Litt.: De Slowaken bedienden zich langen tijd van de Tsjechische schrijftaal. De eerste poging tot het scheppen van een eigen litteraire taal deed Ant.
Bernolák (1762-1813), welke het Westelijk dialect gebruikte. Slechts kort hield zulks stand. Gelukkiger was Ludevit Stúr (1815-56), wiens arbeid tot op heden vruchten draagt. Sindsdien is het centrale dialect de schrijftaal der Slowaken. Als schrijvers mogen genoemd worden de dichter Andr. Sládkovic, gest. 1872, Sam. Tomásík, gest. 1877, dichter van het populaire lied „Hej Slované!” (Op Slaven !). Onder de jongeren verdienen vermelding de lyrische dichter Hviezdoslav en de novellisten Vajansky en Kukucin.
Zeer mooi is de schat van volksliederen, ook wat betreft de melodieën. Onder de heerschappij der Hongaren werd het litteraire leven onderdrukt, in de tegenwoordige Tsjechoslowaaksche republiek is het Slowaaksch gelijkgerechtigd naast het Tsjechisch. Grammatica’s: G. Marsall, Slowakisch (Hartleben) 2de druk, Czambel Rukovät, spisovnej recí slovenskej. Turciansky Sv. Martin 1902. Woordenboeken: Slowaaksch-Hongaarsch-Duitsch van Loos, Pest 1871. Slowaaksch-Russisch: Micátek (Diferenciálny slovensko-rusky slovník) Turc. Sv. Martin 1900.
