Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Seghers (hercules, pietersz.)

betekenis & definitie

Seghers (hercules, pietersz.) - geb. omstreeks 1590 te Haarlem, gest. omstreeks 1640 te Amsterdam. Hollandsch landschapschilder en etser. In 1607 is hij leerling van Gillis van Coninxloo, terwijl hij in 1612 in het gilde te Haarlem vermeld wordt.

Overige gegevens betreffende dezen genialen kunstenaar zijn uiterst schaarsch. Men vermoedt, dat hij Italië heeft bereisd, terwijl veel van zijn landschapteekeningen op Zwitserland wijzen en ook op de bergstreken van Dalmatië en den Karst.

S. is voornamelijk bekend om den invloed, dien hij op Rembrandt heeft gehad en dit verdient hij weer, doordat zijn kunst een zeer bijzonder karakter draagt. Behalve dat de stijl van zijn landschappen afwijkt van de traditioneele Hollandsche manier, is vooral de techniek van zijn ets- en prentkunst hoogst eigenaardig en heeft hij een nieuw procédé. Men noemt hem wel als den eerste, die den kleurendruk heeft toegepast of uitgevonden. Hij placht zijn platen sterk te etsen, beschilderde ze dan met olieverf en drukte ze vervolgens af op wit of gegrond papier of op linnen. Elke afdruk werd extra bewerkt, vandaar dat twee afdrukken van eenzelfde plaat er geheel anders uitzien. Zijn kunst is niet nagevolgd, daar hij in dronkenschap onderging en geen leerlingen had. Wat de aesthetische waarde van zijn kunst betreft, hij verschijnt ons als padvinder der moderne landschapschilderkunst. Zijn schilderijen heeft men teruggevonden aan de hand der stijlkritiek, waarbij zijn etsen, waarvan er een 60-tal bekend zijn, als maatstaf hebben gediend.

Vroeger ging zijn werk wel onder den naam van Van Goyen, Rembrandt, enz., althans wanneer ’t betreft groote aspecten van het Hollandsche landschap, zooals die ook van Van Goyen en Philip Koningk bekend zijn. Het Berlijnsche museum bezit een dergelijk exemplaar, dat vroeger de valsche signatuur van v. Goyen droeg en later bleek gesigneerd te zijn Hercules Seghers. In de collectie Hofstede de Groot is een van de mooiste Seghers aanwezig, een Alpenlandschap geheel in den stijl der teekeningen. Seghers vereenigt in zich de oudere Vlaamsche landschapskunst en de nieuwe Hollandsche, toch is hij geenszins eclectisch. Zoowel stadsgezichten, rivieraspecten als boschomgevingen komen naast de berglandschappen in zijn composities voor.

Hij is een groot fantast en zijn veelzijdigheid verklaart den indruk, dien hij op Rembrandt maken moest. Er is één schilder, die evenals hij, vóór Rembrandt het grootsche der natuur zoo hevig ondergaat en er uitdrukking aan weet te geven, dat is A. Elsheimer, wiens kunst ook op Rembrandt van invloed is geweest. Litt. en opgave zijner werken bij Wurzbach, Niederl. Künstlerlexikon. Voorts W. von Bode, Die Meister der Holl. und Vlamischen Malerschulen (1919) en de hoofdstukken, die in de Rembrandtlitteratuur aan hem zijn gewijd.

< >