Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Salpeterigzuur

betekenis & definitie

Salpeterigzuur - het zuur HNO2, dat in verdunde oplossing kan bestaan, dat in zuiveren toestand niet bestendig is, maar uiteenvalt in water en stikstoftrioxyde (of zijn ontledingsproduct). Omgekeerd kan het zich uit deze stoffen of uit water en stikstofdioxyde vormen. Aldus wordt s. gevormd als tusschenproduct bij de bereiding van salpeterzuurzout uit lucht. Voor de eigenlijke bereiding gaat men meestal uit van de salpeterigzure zouten of nitrieten, die bij aanzuren, b.v. met zwavelzuur, salpeterigzuur leveren.

S. werkt eenerzijds reduceerend, b.v. op kaliumpermanganaat, anderzijds oxydeerend, b. v. op oplossingen van jodiden. In den bodem spelen salpeterigzuur en zijn verbindingen een belangrijke rol als tusschenproduct bij de oxydatie en reductie van ammoniak tot salpeterzuur en omgekeerd. Het mag daar slechts in kleine hoeveelheden voorkomen; bij abnormaal verloop, waarbij groote hoeveelheden optreden, veroorzaken deze ziekten der cultuurgewassen. In drinkwater wijst de aanwezigheid van s. op onvoldoende reiniging, dus op de nabijheid van besmettende stoffen. In de organische synthese dient s. voor de omzetting van aromatische NH2-verbindingen (aniline e. d.) in de diazoverbindingen en vandaar in een groote menigte andere stoffen, o. a. talrijke kleurstoffen.

< >