Robbia (della) - Ital. beeldhouwersfamilie. — 1) Andrea, geb. 1435, gest. 1526, neef en leerling van Lucca d. R. en op dezelfde wijze werkzaam. Toch onderscheidt zich het werk van hem door een grootere lieflijkheid, bijna weekheid en in zijn techniek vermijdt hij de bonte glazuur en maakt uitsluitend witte figuren op blauwen grond. Een groote vermaardheid genieten de reliefs in het Spitale dei Innocenti, die met afwisselende levendigheid een aantal babies in windselen gewikkeld voorstellen. Aan hetzelfde gebouw een beroemde Annunciatie, die wel tot het beste behoort, wat Andrea heeft gemaakt.
Een enkel maal heeft hij ook in marmer gewerkt. Van zijn zonen hebben er eenige de werkwijze der Robbia’s voortgezet, doch op den duur werd de qualiteit dezer kunst veel geringer. — 2) Giovanni, geb. 1469, gest. 1529, een van de zonen van Andrea, degene, die het meest den stijl van den vader evenaart. Toch is het duidelijk, dat de tijd voor deze zoetelijke kunst voorbij was ; ook de techniek lijdt onder een te bewust zoeken naar iets nieuws. De kleuren worden hard en al te bont en geven aan de kunstwerken een al te opdringerig accent van realisme. Zijn hoofdwerk is het fries met de Werken van Barmhartigheid in het hospitaal van Pistoja. — 3) Lucca d. R., geb. 1400, gest. 1482, de grootste kunstenaar uit deze familie en tevens de uitvinder van de techniek, die de werken der Robbia’s zoo beroemd heeft gemaakt. Hij beschildert zijn beelden en reliefs en voorziet ze van een tinglazuur, waardoor ze in de buitenarchitectuur een grooteren weerstand hebben, hetgeen ook wel gebleken is uit de tallooze werken, die tot ons gekomen zijn.
Bovendien is de aesthetische waarde zeer groot en maakte deze kunst naast de toch reeds beroemde Italiaansche majolica een grooten opgang. L. d. R. beperkt zich tot enkele kleuren, n.l. blauw, wit, geel, groen en paars of mangaan. Daarmede weet hij een wonderschoon effect te bereiken in de zware bloem- en vruchten-kransen, die veelal zijn figurale composities omlijsten. De figuren zelve, dan wit gehouden, komen prachtig uit tegen den effen lichtblauwen grond. Met deze kunst brengt hij de monumentale sculptuur van Donatello, waarbij hij zich als beeldhouwer toch ook nauw aansluit, in het decoratieve en picturale over. — Litt.: o. a. P. Schubring, Lucca della Robbia in de Künstlermonographiën (Bielefeldund Leipzig, 1905); Burckhardt in Der Cicerone en W. v. Bode, Italienische Plastik en Florentiner Bildhauer der Renaissance (Berlin, Verlag Cassirer, 1910).
