Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Reuzenketels of reuzenpotten

betekenis & definitie

Reuzenketels of reuzenpotten - Kolkgaten van groote afmetingen, gevormd door de wieling van water op plaatsen, waar dit watervallen of stroomversnellingen vormt. Fraaie voorbeelden van r. vindt men in het groote werk over Centraal Borneo door Prof. G. A. F. Molengraaf. Tevens vallen hieronder die, welke door de werking van subglaciale waterloopen zijn ontstaan.

Deze laatste zijn vooral bekend en worden uit den aard der zaak aangetroffen in terreinen, welke eertijds door gletscherijs of landijs bedekt waren. Van die, welke in de diluviale periode gevormd werden, kunnen b.v. die uit den gletschertuin van Luzern, die van Rüdersdorf en van Z.-Noorwegen worden genoemd. Uit den Permokarbonischen ijstijd afkomstige reuzenketels komen o. a. voor in Z.-Afrika. Sommige van deze bereiken reusachtige afmetingen en hebben bij een diameter van een paar meter soms een diepte van vijf en meer meter. De uitschurende werking ontleent het water vooral aan de meegevoerde zandmassa’s. Onder den invloed van dit schuurmateriaal worden de wanden der reuzenketels steeds meer afgeslepen en zijn daardoor, behoudens in ’t rond loopende groeven, glad. Tevens worden de meegevoerde rolsteenen meer en meer afgeslepen, waardoor deze vaak een fraai afgeronde gedaante verkrijgen (kogels).

< >