Rechtvaardigingsgronden

betekenis & definitie

Rechtvaardigingsgronden. - Ons Strafwetboek wijst in artt. 41—43 eenige gevallen aan, waarin aan een feit, dat in het algemeen strafbaar is gesteld, zijn onrechtmatigheid en daarmede zijn strafbaar karakter wordt ontnomen. Dit is het geval, indien het feit voortvloeit uit overmacht (art. 41) of is gepleegd uit noodweer (art. 42), ter uitvoering van een wettelijk voorschrift (art. 43) of van een ambtelijk bevel, gegeven door het daartoe bevoegd gezag ; een onbevoegd gegeven ambtelijk bevel heft de strafbaarheid niet op, tenzij het door den ondergeschikte te goeder trouw als bevoegd gegeven werd beschouwd en de nakoming daarvan binnen den kring zijner ondergeschiktheid was gelegen (art. 44). Behalve deze algemeene rechtvaardigingsgronden kent de wet nog bijzondere, beperkt tot bepaalde misdrijven ; zie art. 137 (niet aangeven van een voorgenomen misdrijf), art. 189 (hulp bij onttrekking van den schuldige aan de justitie), art. 261 (smaad- en smaadschrift).