Porphyrius - (oorspr. Malchus), Grieksch wijsgeer, 233—304 n. C., neo-Platonicus, begaafdste leerling van Plotinus, wiens werken hij met een levensbeschrijving uitgaf. Van zijn talrijke geschriften is het meeste verloren gegaan, zoo b.v. zijn werk Tegen de Christenen in 15 boeken, waarin hij de godheid van Christus bestreed en dat Theodosius II in 435 in ’t openbaar liet verbranden ; bij de kerkvaders zijn nog enkele passages te vinden. Van groote historische beteekenis werd zijn Inleiding (Isagoge) op de Categorieën van Aristoteles, dat (in de vertaling van Boethius) leidde tot den strijd over de Universalia in de Scholastiek.
Bewaard is nog een geschrift over de Onthouding van vleeschspijzen, en eenige brieven o. a. over het misbruik der mantiek. Het doel der Filosofie is voor P. het heil der ziel. De volksreligie tracht hij door wijsgeerige uitlegging en asketische loutering te verheffen.
