Pandelingschap - is een in den Ind. Archipel zeer algemeen verbreid rechtsinstituut van inheemschen oorsprong, waardoor de schuldeischer het recht heeft, diensten te vorderen van den schuldenaar, tot de schuld geheel voldaan is. In sommige streken dient de arbeid tot aflossing van schuld, in andere alleen tot voldoening van rente, terwijl het pandelingschap ook wel overgaat op vrouw en kinderen; vaak ontaardt de instelling dan ook in slavernij. Om de aan het instituut klevende misbruiken heeft de Ind.
Reg. zich er reeds vroeg mede ingelaten; sinds 1872 is het nemen van pandelingen tot zekerheid van schuld in geheel N. I. verboden (art. 118 Reg. Regl.); dit art. beperkt tevens het P. door te bepalen, dat het niet overgaat op de kinderen des schuldenaars, en door het vervoer van pandelingen over zee te verbieden. Het Regl. op het P., waar dit nog niet kan worden afgeschaft (Stb. 1859 no. 43 en 1865 no. 103), heeft de strekking om die afschaffing te bevorderen. Voor Lombok is het nemen van pandelingen verboden (St. 1902 nos. 126 en 295).
