Metselverband - Metselwerk wordt op verschillende wijze samengesteld. Naar de ligging van de steenen onderscheidt men het verband, d. i. de rangschikking der steenen. Het eenvoudigste verband is het z.g.n. halfsteensverband, dat in fig. 1 is voorgesteld. Het wordt gebruikt voor muren, die een halven steen dik zijn en dit verband is ook algemeen in gebruik bij bestratingen.
Voor dikker muren wordt meestal het kruisverband gevolgd, fig. 2. Bij dit verband wordt om de andere laag een koplaag en een streksche laag gelegd. Van de koplagen liggen de stootvoegen verticaal boven elkaar. Van de streksche lagen evenwel verspringen ze en liggen ze om de 4e laag boven elkaar. — Het Vlaamsch verband is voorgesteld in fig. 3. Voor gewone toepassingen wordt het weinig gevolgd. Sommigen evenwel vinden het mooier dan het kruisverband en verkiezen het daarom voor villa’s en in het algemeen voor metselwerk, waaraan hooge eischen gesteld worden. Het eigenaardige van dit verband is, dat kop en strek elkaar afwisselen in dezelfde laag. De stootvoegen liggen om de andere laag verticaal boven elkaar. — Voor bestratingen en vloeren volgt men soms het keperverband, ook wel graat- of vlechtverband genoemd, en in fig. 4 voorgesteld. Ten slotte worden tot versiering voor vloeren nog wel verschillende kunstig gelegde metselverbanden gevolgd, welke evenwel van minder algemeene beteekenis zijn.
