Malakka (malaka), - 1) of Maleische Schiereil. Schiereiland in het Z. van Achter-Indië en het Zuidelijkste deel van het vasteland van Azië; 236.800 K.M2. De kern bestaat uit een golvend ketengebergte (met toppen boven 2000 M.), dat voornamelijk uit graniet en oude sedimentgesteenten bestaat, soms ook uit kalksteen. Dit gebergte wordt begeleid door jonger heuvelland en uitgestrekte alluviale laagvlakten.
Het klimaat is een tropisch zeeklimaat. De gemiddelde temperatuur voor de koudste maand (Dec.) is in de stad M. 26,1° C., die van de warmste (Mei) 27°. Aan de N.O.-kust valt de regen hoofdzakelijk gedurende de N.O.-moesson (Nov.-Apr.), aan de N.W.-kust gedurende de Z.W.-moeson (Mei-Oct.). In ’t Z. is de regenval over het geheele jaar verdeeld ; in Singapore heeft men regen in alle maanden met een maximum in Dec. Hier valt 2343 m.M. per jaar, in Bangtapan aan de N.O.-kust 1600 m.M. Het grootste gedeelte van het land, vooral het bergland, is met dichte tropische oerwouden bedekt. De flora komt in hoofdzaak met die van Sumatra overeen. Het N. behoort grootendeels aan Engeland en is verdeeld in de Straits-Settlements (Singapore, Penang met Wellesbey en Dindings en Malakka), de gefedereerde Maleische Staten (Perak, Selangor, Negri Sembilan en Pahang) en de onder Engelsch protectoraat staande staten Kelanton, Trengganoe, Kedah, Perlis en het meer zelfstandige Djohore. De bevolking van het Engelsch gebied (behalve Tenasserum) bedraagt ± 2.700.000 zielen, die van het Siameesche gebied wordt op ± 900.000 geschat, te zamen dus ± 3.600.000. De groote massa van de bevolking behoort tot het Maleische ras, in het N. wonen ook Siameezen, terwijl in de wouden van het binnenland nog overblijfsels van een laagstaande oerbevolking worden gevonden.
Verder wonen in het Engelsch gedeelte nog ruim 800.000 Chineezen, ± 265.000 Indiërs en slechts ± 22.000 blanken. De inheemsche bevolking leeft hoofdzakelijk van den landbouw. Haar hoofdproducten zijn dezelfde als van Nederlandsch Oost-Indië. Rijstbouw is dus de voornaamste tak van bestaan, ofschoon jaarlijks nog veel rijst van uit Birma ingevoerd moet worden. Handelsproducten zijn rubber, suiker, peper, kopra, enz. De wouden leveren verschillende houtsoorten, bamboe, rotan, getapertsja, kopal, wilde sago, enz.; ook veel visscherij. De belangrijkste producten van M. zijn rubber en tin, dat in het geheele granietgebergte voorkomt. Alleen de Straits-Settlements voerden in 1917 voor £ 25.210.000 aan rubber en £ 13.746.000 aan tin uit.
De handel is aanzienlijk. Straits-Settlements en Gefedereerde Staten voerden in 1917 voor £ 72.307.000 uit, en voor £ 73.987.000 in. De voornaamste verkeersweg is de spoorweg van Singapore naar Wellesley met zijlijnen naar de voornaamste mijncentra en havens. Verder zijn er vele grindwegen en ook vele rivieren dienen het verkeer. Voornaamste plaatsen zijn Singapore, Georgetown op Poeloe-Penang, Malakka, Koeala Loempoer (in Selangor) en Kota Baroe in Kelantan. Het Siameesche gedeelte bestaat uit Maleische vazalstaten (voornaamste Patani en Kedah). De Straits-Settlements zijn een Britsche kroonkolonie. De gouverneur is tevens High Commissioner voor het overige Engelsche Malakka.
2) M., één der Straits-Settlements. gelegen in het Z.W. van het schiereil; 1839 K.M.2 met 130.000 inw. Alleen de kuststreek is vruchtbaar.
3) M., hoofdstad van het vorige; 17.000 inw. De stad, die nog sporen van haar vroegeren bloeitijd onder het Portugeesche en Nederlandsche bestuur heeft, o. a. de ruïnen van de oude kathedraal, is door het dichtslibben van haar haven vervallen.
4) Straat van M., drukbevaren zeestraat tusschen Sumatra en het schiereiland M. Zij is nergens dieper dan 200 M., 800 K.M. lang en op het smalste gedeelte, tusschen Roepat en Malakka, 40 K.M. breed. Deze breedte neemt door het aanslibben van de O.-kust van Sumatra af. Vele vuurtorens op de Engelsche kust en op de Nederl. eilanden.
