Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Landsdrukkerij

betekenis & definitie

Landsdrukkerij - (Algemeene), te ’s-Gravenhage gevestigde staatsinstelling tot het vervaardigen van boekdrukwerk ten behoeve van het Rijk, de rijksinstellingen en provinciale besturen. Te ’s-Gravenhage gevestigde rijksautoriteiten, colleges, administratiën en instellingen zijn verplicht het door hen benoodigd drukwerk op te dragen aan de A. L., voor zoover deze over de daartoe vereischte hulpmiddelen beschikt. In bijzondere gevallen kan hiervan schriftelijke ontheffing worden verleend. De A. L. is tevens belast met de uitgave en het debiet der periodieke regeeringspublicaties: Nederl.

Staatscourant met de bijlagen, waartoe ook de Handelingen der Staten-Generaal behooren; het Staatsblad van het Kon. der Nederlanden; het Kort Verslag der vergaderingen van de Tweede Kamer; de plans en lijsten der Staatsloterij. Bovendien kan aan de inrichting de uitgifte en het debiet van andere van regeeringswege voor het publiek verkrijgbaar gestelde stukken worden opgedragen. De A. L. ontstond in 1795 uit de toen reeds bestaande drukkerij van het gewest Holland, en ressorteert thans onder den Minister van Binnenlandsche Zaken; een door dezen Minister aangewezen commissie is belast met het toezicht op het zakelijk en financieel beheer der inrichting. Het personeel, dat thans (Mei 1920) 300 man omvat, bestaat uit een directeur, een onderdirecteur, administratief personeel, een algemeen bedrijfschef en meesterknechts, beambten en werklieden. Er wordt sedert 1910 in een daartoe bijzonder ingericht gebouw aan den Fluweelenburgwal o. m. gewerkt met 15 zetmachines, 30 snelpersen van verschillende grootte en waarvan verscheidene met automatische inlegapparaten zijn voorzien, 2 rotatiepersen, 1 variable rotatiepers (voor verschillende formaten) en 5 degeldrukpersen. De stereotypie-afdeeling beschikt o.m. over 2 groote smeltketels van omstreeks 1000 en 500 K.G. inhoud en over machines voor vlakke en ronde stereotypievormen. In de expeditie-afdeeling staan o. m. 3 vouwmachines, waarvan 1 met inlegapparaat, 4 snijmachines, en verder perforeer-, stanz- en adresseermachines. Een eigenlijke boekbinderij is echter niet aan de A. L. verbonden.

De tekst van het thans geldende reglement voor de A. L. staat afgedrukt in Staatsblad 1914, nr. 540, de wijziging van sommige artikelen in Stbl. 1919, nr. 989. Het Kon. besluit tot vaststelling van bepalingen nopens de verkrijgbaarstelling van drukwerken, welke door de A. L. worden uitgegeven, is te vinden in Stbl. 1918, no. 546. — De te Batavia bestaande Landsdrukkerij voorziet in soortgelijke behoeften van het Gouvernement in Nederl. Oost-Indië. Behalve met de verzorging van andere door den Gouverneur-Generaal en verdere bevoegde autoriteiten opgedragen drukwerken, is ze belast met het drukken en uitgeven van het Staatsblad van N.-I. en het daartoe behoorende Bijblad, de Javasche courant, den Regeeringsalmanak van N.-I, en de Naam- en ranglijst der officieren ... in N.-I. Bovendien kunnen rechtspersoonlijkheid bezittende instellingen van liefdadigheid of van algemeen nut in N.-I. vergunning bekomen om haar jaarverslagen tegen vergoeding van het daartoe benoodigde papier, doch overigens kosteloos ter L. doen uitvoeren.

De inrichting staat onder toezicht van den directeur der gouvernementsbedrijven en wordt door een eigen directeur geleid, die op het bureau door een commies, in de werkplaatsen door een technisch ambtenaar, 2 opzieners, een boekhouder, een expeditiechef, een corrector, een machinedrijver, 14 letterzetters en 2 drukkers, en verscheidene inlanders en Chineezen wordt bijgestaan. Zij werkt thans onder het reglement, zooals dat in het Ind. Stbl. 1903, nr. 122, gewijzigd en aangevuld volgens 1904, nr. 115, 1905, nrs. 351 en 560 en 1908, nr. 427, staat afgedrukt. De instructie voor het personeel is in het Bijblad nr. 5924 (1903), de wijzigingen in nr. 7597 (1912) en nr. 7808 (1913) opgenomen.

< >