Kruisdraden-diaphragma, - ringvormige plaat in den kijker van een waterpasinstrument, waarop twee elkaar rechthoekig kruisende spinragdraden met behulp van vernis of was zijn vastgehecht. In plaats van spinragdraden maakt men ook gebruik van fijne lijnen, die op een glasplaatje geëtst zijn, dan op het diaphragma bevestigd wordt. Het snijpunt der draden moet gelegen zijn in het optisch midden of optische as van den kijker, waartoe het diaphragma met schroefjes verstelbaar is.
Door den kijker ziende, neemt men alle punten van het gezichtsveld waar, doch kan men zich met behulp van het snijpunt der draden tot een enkel punt bepalen. Een der kruisdraden loopt horizontaal.
