Jus gentium - (lett.: recht der volkeren), een soort privaatrecht bij de Romeinen in gebruik, het recht „dat de natuurlijke rede tusschen alle menschen heeft ingesteld en dat dus bij alle volken gelijkelijk wordt in acht genomen.” (Institutiones L. I. c. II initio). Men stelt het ook wel gelijk met het jus naturale (natuurrecht). Toen het verkeer tusschen Romeinen en niet-Romeinen zich uitbreidde en de laatsten zich te Rome vestigden, nam men een stelsel van rechtsregels ten opzichte van de rechtsbetrekkingen met hen aan, ruimer en vrijer dan die van het zuiver Romeinsche privaat (stads-) recht, dat jus civile heette.
Dit stelsel noemde men jus gentium (niet: volkenrecht dus, in de beteekenis, die wij aan dit woord hechten). Tijdens Justinianus smolten beide rechten bijna geheel samen.
