Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 10-01-2019

Jenessei

betekenis & definitie

Jenessei - één der groote rivieren van Siberië, met een lengte van ± 5200 K.M. en een stroomgebied van 2.500.000 K.M.2. De hoofdbronrivier is de Selenga, die ook weer uit twee bronaderen ontstaat, n.l. de Eder en de Orchon, die in Noordelijk Mongolië op het Chan-gai-gebergte, op ± 3000 M. hoogte ontspringen. Bij Kiachta bereikt de Selenga Russisch gebied, stroomt dan door het Trans-baikalische gebergte en mondt met een delta in het 34.200 K.M.2 groote Baikalmeer. Zij verlaat dit onder den naam van Angara, die later Boven-Toengoeska heet. Deze stroomt door diepe kloven en dan weer door breede bekkens door het Z.-Siberische bergland heen en vormt talrijke stroomversnellingen en watervallen.

Boven Jenesseisk bereikt zij het Siberische Tafelland en vereenigt zich met de tweede, minder belangrijke bronrivier, die echter reeds den naam van Jenessei voert. Deze laatste ontspringt dicht bij het Noord-Mongoolsche meer Kosso-gol onder den naam van Choeh-Kem, stroomt eerst door een lengtedalvlakte tusschen Tannoe-ola en Sajaansche gebergte in, breekt door het laatste in een reeks nauwe kloven. De vereenigde rivier is bij Jenesseisk 1600 M. breed. Verder stroomt zij ongeveer op de grens van de West-Siberische Vlakte en het Siberische tafelland, waardoor de linkeroever meest vlak en moerassig, de rechteroever steiler is, en zij al haar aanzienlijke bijrivieren, n.l. de Steenachtige- en Beneden-Toengoeska uit het O. krijgt. De monding wordt gevormd door een uitgestrekte, 65 K.M. breede delta met talrijke waterarmen, die in een trechtervormige, eilandrijke zeebocht uitloopt. — De J. is tot Jenesseisk met stoomschepen bevaarbaar en wordt vandaar tot Krasnojarsk ook voor de vlotterij gebruikt. De verkeerswaarde wordt echter sterk beperkt, doordat de rivier van October tot Juni meestal dichtgevroren is. Ook maken de ijsverhoudingen aan de N.-kust van Azië de zeevaart naar en van de monding zeer onzeker.

< >