Isotonische coëfficiënt, - term door Hugo de Vries ingevoerd voor de verhouding van den osmotischen druk van oplossingen van verschillende stoffen in water; daarbij werd die van 1 grammolecuul kalisalpeter gelijk gesteld aan 3. De Vries ging uit van de onjuiste veronderstelling, dat die i. c. vaste cijfers zouden gelijk zijn aan de massa van de aardschors onder het vasteland. De continenten kunnen volgens deze voorstelling beschouwd worden als lichte schollen drijvende op een bad van zwaarder materiaal en zijn vergelijkbaar met ijsbergen in zee. Wegens het betrekkelijk geringe verschil in s. g. tusschen sal en sima moet 95 % van de massa der salische schollen in de . sima ingedompeld zijn. Belasting van zulk een schol zal inzinking tengevolge hebben, ontlasting rijzing veroorzaken.
De daling van NoordAmerika en van Skandinavië tijdens de bedekking met een geweldige kap van landijs in het diluvium en de rijzing van deze landen na de smelting van het ijs vinden op deze wijze een logische verklaring. Velen meenen, dat tijdens de inzinking van het met ijs bedekte gedeelte van Noord-Amerika andere groote landstreken, met name de groote Westelijke tafellanden, zooals de Great-Basin, omhoog geperst zijn geweest. Tengevolge van het voortdurend vervoer op groote schaal van vaste stoffen van het vasteland naarbepaaldestrooken van den oceaan, de geosynklinale gebieden, wordt de bodem daarvan steeds zwaarder belast, het vasteland daarentegen ontlast. Dit zal verplaatsing, inzinking van den bodem der geosynklinalen veroorzaken; plastisch materiaal wordt hier in de diepte weggedrukt en geperst onder het vasteland, dat dientengevolge rijzen zal. Dit verklaart de anders moeilijk te begrijpen opstapeling van soms duizenden meters dikke laagcomplexen van bezinkingsgesteenten, welke op zoo vele punten der aarde zijn aangetroffen. Uit den aard van deze gesteenten en de daarin aanwezige fossielen blijkt, dat zoowel de bovenste als de diepstgelegen lagen in betrekkelijk ondiepe gedeelten van den oceaan zijn gevormd. Verband wordt ook gelegd tusschen het wegzinken van den oceaanbodem en de groote ketens van randgebergten daaromheen. Daar de oceaanbodem zakt, dus dichter bij het middelpunt der aarde komt, moet hij zich tevreden stellen met een kleiner oppervlakte dan hij aanvankelijk innam.
Vandaar plooiïng in de breukzone langs de kust. Al is gebleken, dat over het algemeen isostatisch evenwicht bestaat, zoo zijn toch ook punten aangetroffen waar dit niet het geval is. Op het Olympusgebergte in den staat Washington is de zwaartekracht bijv. grooter dan zij behoorde te zijn (positieve afwijking van g.). Deze en dergelijke afwijkingen bewijzen, dat verstoringen van het evenwicht een tijdlang kunnen blijven bestaan tengevolge van de stijfheid van de steenschaal en van de onderlagen. Het Olympusgebergte staat op de dikke salische schol van het Amerikaansche vasteland; de stijfheid daarvan belet waarschijnlijk de inzinking. Op een dunner laag van sal, d. w. z. op een basischen ondergrond, die gemakkelijker plastisch wordt dan een zure, zal zulk een verstoring niet zoo lang kunnen blijven bestaan. Molengraaff maakte van deze overweging gebruik om een moeilijkheid op te lossen ten aanzien van het ontstaan van koraaleilanden.
