Hydrocephalie - abnormale vermeerdering van het cerebrospinaalvocht, waardoor het hoofd sterk opzwelt. De vermeerdering van het vocht kan in de holten, de ventrikels, van de hersenen gelegen zijn ; of tusschen de hersenvliezen. In het eerste geval, de inwendige h. zullen door de uitzetting van de hersenholten de hersenen aan een grooten druk tegen de schedelwanden worden blootgesteld. Aangezien de inwendige h. aangeboren of op zeer jeugdigen leeftijd voorkomt, zullen de schedelbeenderen aan dezen druk geen weerstand kunnen bieden en uit elkaar worden gedrongen.
Dit leidt tot een vaak monsterachtige vergrooting van het hoofd. Ondanks deze uitzetting worden toch de hersenen dermate gedrukt, dat ernstige functiestoornissen, idiotie, enz. optreden. De inwendige h. eindigt meestal met vroegtijdigen dood. Bij uitwendige h. hoopt het vocht zich in hoofdzaak tusschen spinneragvlies en vaatvlies op (zie HERSENVLIEZEN), als uitdrukking eener ontsteking. Ook hierbij wordt groote druk op de hersenen uitgeoefend met de gevolgen, die dit voor de hersenfunctie hebben kan. Daarbij speelt ook de aard der ontsteking (tuberculose nekkramp) een rol. De prognose en de behandeling zijn natuurlijk afhankelijk van den aard van het lijden.