Hydraulische pers - pers, waarmede groote drukkrachten kunnen worden uitgeoefend. Ze berust op het beginsel, dat in een vloeistof in den evenwichtstoestand de druk op de wanden overal gelijk is, wanneer geen krachten werken. Een h. p. nu bezit twee zuigers, waarvan de eene een kleine doorsnede heeft, de andere een groote. Wordt nu op den kleinen zuiger een zekere kracht uitgeoefend, die het volume der vloeistof tracht te verkleinen, dan beantwoordt daaraan een zekere druk in de vloeistof.
Dezelfde druk wordt uitgeoefend op den grooten zuiger; wegens de groote doorsnede hiervan zal dus de kracht hierop ook groot zijn. Is b.v. de druk in de vloeistof (afgezien van de zwaartekracht) 1 atmospheer, en is de doorsnede van den kleinen zuiger 1 c.M.2, die van den grooten 100 c.M.2, dan behoeft op den kleinen slechts een kracht van 1 K.G. te worden uitgeoefend, terwijl de groote een kracht van 100 K.G. uitoefent. Op die wijze kunnen zeer groote krachten worden verkregen. De h. p. is het eerst door den Engelschman Bramah geconstrueerd. De in fig. 1 voorgestelde pers is verbonden met een perspomp. De vloeistof wordt door het op en neer bewegen van de plunjer S uit bak b gezogen en in de ruimte rondom plunjer pp van de pers gedrukt. — Op deze plunjer is een zware plaat nn bevestigd, die schuifbaar om 2 zware stangen is aangebracht, welke stangen een tweede drukplaat e onwrikbaar aan het perslichaam cc verbinden. De plunjer pp en dus ook de drukplaat nn wordt door den waterdruk omhoog gedreven.
Wordt een lichaam tusschen de twee drukplaten aangebracht, dan zal het overeenkomstig de wet van Pascal in elkander worden geperst met een druk gelijk aan de kracht, waarmede de kleine plunger s naar beneden wordt gedrukt, vermenigvuldigd met de verhouding der doorsneden van de twee plungers. Het is duidelijk, dat met een dergelijk toestel enorme krachten kunnen worden uitgeoefend. — Bijzondere zorg moet worden besteed aan de dichting tusschen plunger en perscylinderlichaam. In den regel wordt hiervoor een leeren manchet gebruikt met een U-vormige doorsnee, als in teek. voorgesteld. Wanneer deze manchet sluitend wordt aangebracht, zal het water gemakkelijk in de u dringen, daarentegen zeer moeilijk tusschen het leer en de wanden van plunger en cylinder, met het gevolg dat het leer met kracht tegen de wanden wordt gedrukt en het drukwater verhinderd wordt te ontsnappen. — Oorspronkelijk (eind 18de eeuw) gebruikte Bramah zijn pers voor het samenpersen van stoffen als hooi, katoen e. a., die met het oog op het vervoer van de eene plaats naar de andere een abnormaal groote ruimte innemen. De pers werd in Frankrijk en Duitschland eerst na 1815 toegepast, o. a. voor het persen van druiven, oliezaad, enz. Toen de techniek in de 19de eeuw een enorme vlucht nam, werden hydraulische persen in kolossale uitvoeringen gebouwd (voor het uitoefenen van drukkingen van 1.000.000 K.G. en meer) voor verschillende doeleinden.
Een pers voor het versmeden van enorme brokken staal is voorgesteld in fig. 2, een pers voor het buigen van pantserplaten in fig. 3, een hydr. schaar voor het knippen van zware platen in fig. 4, een hydr. kraan voor het lichten van zware lasten in fig. 5.
Teneinde het gebruik van dergelijke zware werktuigen onafhankelijk te maken van de perspomp, maakt men gebruik van een accumulator, verbonden aan een buizennet, waarop verschillende werktuigen zijn aangesloten. Alle werktuigen kunnen bij het gebruik van slechts één pomp tegelijk worden benut, terwijl bij intermitteerend gebruik der toestellen, wat in den regel het geval is, de capaciteit der pomp kleiner kan uitvallen dan de som der vermogens, die de werktuigen ieder voor zich zouden eischen.
