Guano - Poedervormig gesteente, bestaande uit de uitwerpselen en overblijfselen van talrijke zeevogels. Het bevat als meststof zoowel nitraten als phosphorzuur. Alleen in regenlooze streken kan het onveranderd bewaard blijven. Door water wordt het uitgewasschen, waarbij het alle oplosbare bestanddeelen verliest, in de eerste plaats de nitraten, maar ook phosphorzuur.
Als de ondergrond kalksteen is, kunnen de doorsiepelende oplossingen in den ondergrond aanleiding geven tot het ontstaan van phosphaat. Tusschenvormen tusschen phosphaat en g. heeft men genoemd uitgeloogde g. (Eng. leached g.) en g. phosphaat. Groote hoeveelheden kwamen eertijds voor op een gedeelte van Zuid-Amerika’s westkust, voornamelijk Peru. Deze vindplaatsen en ook later ontdekte kleinere vindplaatsen waren spoedig uitgeput, toen, door het veld winnen van Liebig’s gedachten over de noodzakelijkheid van intensieve bemesting met anorganische voedingsstoffen, een groote vraag naar kunstmeststoffen ontstond. De oude, stikstofrijke g. is thans reeds grootendeels uitgeput, zoodat nog slechts de uitgeregende soorten zijn overgebleven. Deze bestaan hoofdzakelijk uit tricalciumphosphaat, dat onoplosbaar is, en daarom als directe mest weinig waarde heeft. In de Superphosphaat-fabrieken met zwavelzuur ontsloten, geeft het echter de uitstekende kunstmest, opgeloste g.
De g. wordt naar haar hoofdvindplaats ook veelal Peru-Guano genoemd. Ook de Westkust en de Oostkust van Afrika levert evenwel aanzienlijke hoeveelheden. De g. vormt meestal een geelbruine, aardachtige massa, waarin niet zelden resten van de oorspronkelijke zeedieren, als veeren en zelfs geheele geraamten, voorkomen. De beste kwaliteiten ruiken sterk naar ammoniak. Behalve deze natuurlijke g. bestaan er nog vele soorten kunstmatige g., zoo b.v. de Vleesch-g., gedroogd vleeschpoeder van kadavers (systeem Podewils) of van de Zuid-Amerikaansche slachterijen, ± 5% Ni 12—15% P,05; Faecaliën-g., gedroogde faecaliën, compost, poudrette, + 7% N,3% K2O 3%P2O5; Visch-g., gedroogde visch-resten van de groote zouterijen in Noorwegen, een zeer waardevolle meststof met + 12% P2O5 en 10% N; Vleermuis-g., de excrementen van vleermuizen, soms opzettelijk daartoe gekweekt (N.-Am.) met 3—8½% N, 2—-19% P206. In vele gevallen is de tegenwoordig tegen een ongemotiveerd hoogen prijs aangeboden guano niets anders dan een mengsel van zwavelzure ammoniak en superphosphaat, waaraan door de een of andere stof de bruine guanokleur is gegeven. Een gelijksoortig bedrog is het, wanneer door regen uitgeloogde guano met zwavelzuur wordt behandeld en als opgeloste guano wordt verkocht. Dit product onderscheidt zich alleen van superphosphaat door een zeer klein stikstofgehalte en de bruine kleur.
