Durand de gros - Fr. wijsgeer, 1826—1900, eerst tegen het einde zijns levens bekend geworden als een der hoofdvertegenwoordigers van het Fr. evolutionisme, bestrijder van het materialisme en positivisme, verkondiger van een idealistische metafysika. Het posit. begaat de tegenstrijdigheid: de feiten als eenige kenbron en toch de algemeengeldigheid der wetenschap te proclameeren. Wetenschap voert noodwendig tot metafysika. D. gaat vooral uit van biologische problemen.
Het leven wordt verklaard uit het streven der ziel om zich aan hare omgeving aan te passen. Maar de ziel is geen substantieele eenheid; alle zenuw-centra hebben een eigenaardige ziel (spinale, gangliën-ziel), welke gedachte D. gebruikt ter verklaring van hypnose, suggestie, enz. Het begrip van een persoonlijken en scheppenden God is onnoodig. Toch is het atheïsme ongerijmd, omdat daardoor harmonie en eenheid uit de wereld verwijderd worden. Hoofdwerken: Essais de physiologie philos. (1866); Ontologie et psych. physiol. (1871); Genèse naturelle des formes animales (1888); Le merveilleux scientifique (1894); l'Idée et le fait en biologie (1896); Nouvelles recherches sur l'Esthétique et la Morale (1900); Questions de phil. morale et sociale (1901).
