Dickens - (Charles John Huffham), Eng. roman schrijver (1812—1870), werd geboren te Landport op het eilandje Portsea bij Portsmouth en was het tweede kind van John Dickens, klerk op het Navy Pay-Office, en Elizabeth Barrow. Van Landport vertrok de familie D. naar Chatham, waar zij van 1814—1822 woonde. Reeds vroeg maakte Charles kennis met de werken van de groote 18e-eeuwsche romanschrijvers Fielding. Smollet, Le Sage.
Van Chatham verhuisden de D.’s naar Londen, waar John D. in geldelijke moeilijkheden geraakte. Wegens schulden kwam hij in de gevangenis. Charles werd leerjongen in een schoensmeerfabriek. Op deze periode van zijn leven zag hij later met afschuw terug. Zij duurde echter niet lang, daar zijn vader, na zijn schulden betaald te hebben, weer in vrijheid werd gesteld. Ch. bezocht vervolgens een school en werd daarna klerk op een advocatenkantoor en later in Gray’s Inn en Doctor’s Commons. Ondertusschen legde hij zich toe op stenographie, werd reporter van het dagblad „The True Sun”, later van de „Morning Chronicle” en woonde in deze hoedanigheid vergaderingen bij in verschillende gedeelten van het land. Hij deed op zijn reizen veel menschenkennis op.
Weldra begon hij oorspronkelijk werk te leveren. In het Decembernummer 1833 van „The Monthly Magazine” verscheen de eerste van een reeks schetsen onder den naam van „Boz”. (D. noemde namelijk zijn jongsten broeder August „Mozes” en deze naam werd verkort en verbasterd tot „Boz”). Deze bijdragen werden later verzameld tot Sketches by Boz. Ook schreef D. enkele tooneelstukken; The Strange Gentleman (1837), Is she his wife ? (1838). In 1836 trad hij in het huwelijk met Catherina Hogarth, de dochter van een zijner collega’s. In 1837 werd hij door de uitgevers Chapman en Hall uitgenoodigd om de bijschriften te leveren van een reeks sportprenten, uit te voeren door den schilder Robert Seymour. Op D.’s aanraden werd de „Pickwick Club” als basis genomen. Seymour pleegde kort daarop zelfmoord en Hablot K. Brown („Phiz”) werd als zijn opvolger aangewezen.
Deze illustreerde de meeste van D.’s werken. Het succes van de Posthumous Papers of the Pickwick Club, waarin de avonturen van Mr. Pickwick en zijn vrienden Winkle, Snodgrass, Tupman op een komische manier beschreven worden, was reusachtig. — Oliver Twist, een werk, waarin het leven in de laagste Londensche kringen der maatschappij treffend geteekend wordt, verscheen in afleveringen in Bentley’s Miscellany (1837—1839). — Nicholas Nickleby, The Old Curiosity Shop, Barnaby Rudge volgden. — Van Jan.—Juni 1842 vertoefde D. in Amerika, waar hij zeer gevierd werd. Door zijn American Notes en Martin Chuzzlewit (1843—1844), waarin Am. toestanden gehekeld worden, verloor hij eenigszins de sympathie der Amerikanen. In 1843 verscheen A Christmas Carol, gevolgd door andere Kerstvertellingen, o.a. The Chimes, the Cricket on the Hearth. Van 1844—’45 was D. in Italië, daarna vestigde hij zich te Lausanne, waar Dombey and Son begonnen werd (uitgeg. in 1848). Dit werk was zeer populair. Daarna verscheen David Copperfield, een soort autobiographie, zijn meesterwerk (1849—50).
Gedurende dezen tijd richtte hij een weekblad „Household Words” op, waarin Bleak House, Hard Times en Little Dorrit verschenen In 1856 kocht hij Gadshill Place bij Rochester, waar hij gedurende het verdere deel van zijn leven woonde. Vanaf 1858 hield hij vele lezingen, hetgeen nadeelig voor zijn gezondheid was. In hetzelfde jaar liet hij zich van zijn vrouw scheiden. Een nieuw tijdschrift „All the Year Round” werd door hem opgericht in 1859, waarin A Tale of Two Cities (1859) en Great Expectations (1860 — 61) verschenen. In 1867 bezocht hij andermaal Amerika, waar hij weer veel succes had met lezingen. Teruggekeerd in Engeland, begon hij The mystery of Edwin Drood, maar terwijl hij nog hiermee bezig was, werd hij door een beroerte getroffen en stierf. Hij werd begraven in Westminster Abbey. — In al zijn werken toont D. een groote opmerkingsgave en vindingrijkheid, hetgeen blijkt uit het aantal typen, die hij wist te beschrijven. Hij is zeer rijk aan humor, weet treffende en gevoelvolle beschrijvingen te geven van het leven juist in de lagere volksklassen, is realistisch en idealistisch.
Al zijn romans hebben een strekking. Zoo richt hij zich in de Pickwick Papers tegen het gevangeniswezen, in Oliver Twist tegen de armverzorging, in Nicholas Nickleby tegen wantoestanden op scholen. Overal houdt hij den rijken hun plichten tegenover minder bedeelden voor. Hij is een echte volksschrijver. Hij toont wel eenige neiging caricaturen te maken van zijn helden en heldinnen; zijn geestigheden zijn wel eens gezocht; ook vervalt hij wel eens in sentimentaliteit.
D.’s werken genoten een groote populariteit gedurende het leven van den schrijver. Een latere generatie stelt niet zooveel belang meer in toestanden en typen uit D.’s tijd. Toch bewijst het aantal uitgaven van zijn werken, dat hij nog veel gelezen wordt. Zie: „Life of Charles Dickens”, door John Forster; verder vele levensbeschrijvingen o. a. van A. W. Ward (Men of Letters Series); G. K. Chesterton, enz.
