Desmoulins - (Camille), Fransch revolutionnair, en journalist van ongemeene vermaardheid; geb. 1760 te Guise in Picardië; studeerde rechten aan het Collège Louis-le-Grand; werd daarna advocaat te Parijs; gehuwd met Lucie Duplessis. Hij heeft, naar zijn eigen woorden, „de revolutie geopend”, toen hij 12 Juli 1789, staande op een tafel in het Palais-Royal, de verzamelplaats der gegoede Parijsche burgerij, de menigte, door het ontslag van Necker ontsteld, te wapen opriep; 14 Juli volgde de bestorming der Bastille. Toch was hij, stotterend vaak bij zijn openbaar optreden, geen redenaar; met de pen in de hand echter was hij onweerstaanbaar. Eerst schreef hij in de „Révolutions de France et de Brabant”; daarna verscheen zijn strijdschrift Histoire des Brissolins (= Girondijnen), waarmede hij Vergniaud en diens vrienden doodelijk wondde; eind 1793 volgde „le vieux Cordelier” tegen Hébert en diens aanhang.
Van zijn politieke redevoeringen is bekend het niet uitgesproken discours „sur le procès de Louis XVI”, waarin hij Lodewijk vervolgde met harden haat; „Je vote pour la mort”, zoo sprak eens hij op de tribune, „trop tard peut-être pour l’honneur de la Convention nationale”. Zijn politiek miste alle standvastigheid; hij hing achtereenvolgens alle groote leidslieden der Revolutie aan, van Mirabeau tot Danton; tegelijk met den laatste vond hij den dood. Robespierre had hem eerst in de club der Jacobijnen afgemaakt, toen hij voorstelde enkele van D.’s geschriften te doen verbranden — „brûler n’est pas répondre”, wierp Desm. hem toen tegen; 30 Maart 1794 werd hij daarop met Danton gevangen genomen; 5 April d. a. v. werd hij onthoofd; 14 dagen later volgde zijn echtgenoote. Vgl. Jules Claretie, Ouevres de Camille Desmoulins, avec une étude bibliographique, Paris 1874 — 75.
