Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2018

Demarcatielijn

betekenis & definitie

Demarcatielijn. Wanneer tijdens een oorlog een wapenstilstand gesloten wordt, geldt deze in vele gevallen voor een bepaalden, dikwijls zeer grooten, sector van het gevechtsterrein, soms ook voor dit geheele terrein. (Zie Convention IV concernant les lois et les coutumes de la guerre sur terre, Chapitre V, van het Oorlogsreglement). Vergelijk den Beer Poortugael, „Het oorlogsrecht.” In de voorwaarden, waarop de wapenstilstand wordt gesloten, worden meestal één of twee demarcatie- of scheidingslijnen tusschen de legers en versterkingen van beide partijen vastgesteld. Is er een lijn, dan mag deze door geen der beide legers overschreden worden. Soms werd echter ook bepaald, om geen onwillekeurige schermutselingen uit te lokken, dat deze lijn door de voorposten tot een aangewezen afstand niet mag worden genaderd (art. van den wapenstilstand van Parijs, 28 Januari 1871) of wel men stelt voor elke partij een lijn vast en de tusschengelegen strook wordt dan onzijdig verklaard (Art. 4 van den Wapenstilstand van Villa-Franca, 8 Juli 1859).

Geldt het een bezettingsgebied, dan is elk der partijen, binnen dat gebied, volkomen vrij om te handelen zooals zij wil, wat betreft aanleg en verbetering van versterkingen, verplaatsen van troepen, enz. De tegenpartij heeft dus goed acht te geven hoe de demarcatielijn getrokken wordt; daarbij moet zij zorgen, dat de vijand geen strategische punten bereikt of verdedigingswerken van groot belang kan opwerpen. De tactische handelingen liggen binnen het bereik van het geschut en daarbuiten is alles geoorloofd. Binnen kanonschots-afstand daarentegen mag geen verandering in of een verbeteren van een stelling worden toegelaten. Het dichten van een bres, het verzwaren of herstellen van een borstwering, enz. is dus niet geoorloofd, evenmin als het opwerpen of bewapenen van batterijen. In elk bijzonder geval kunnen natuurlijk omtrent de demarcatielijn speciale bepalingen worden getroffen. (Men spreekt ook wel van „neutrale gordel”). In den Grooten Oorlog werden door den loop der krijgsgebeurtenissen meermalen natuurlijke demarcatielijnen gevormd (tijdens den oorlog!), waartusschen dan het zoogenaamde Niemandsland lag.

< >