Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2018

Cyclische beweging

betekenis & definitie

Cyclische beweging - eene beweging van zoodanigen aard, dat, zoodra een massadeeltje eene bepaalde plaats der omgeving verlaten heeft, onmiddellijk een in alle opzichten gelijk deeltje er voor in de plaats komt, met dezelfde snelheid, die het eerste daar ter plaatse had. Een voorbeeld eener c. b. is de eenparige draaiing van een omwentelingslichaam om de omwentelingsas, voorts de strooming eener onsamendrukbare vloeistof in eene in zichzelf gesloten buis. De coördinaten, die bij eene c. b. veranderen, terwijl de andere constant blijven, heeten c. coördinaten. Zoo is b.v. bij de draaiing van een omwentelingslichaam de hoek, dien de meridiaan-doorsnede voor een bepaald massadeeltje maakt met een vast vlak door de as, eene c. coördinaat.

De eigenschappen van zuiver c. b. kunnen niet afhangen van de waarden der c. coördinaten zelf, alleen van de snelheden, waarmede ze veranderen (c. snelheden). — Eene c. b. in algemeeneren zin is eene beweging, waarvan de eigenschappen onafhankelijk zijn van een zeker aantal grootheden (die ook dan c. coördinaten worden genoemd), doch wel van de veranderingssnelheden dezer grootheden (c. snelheden). Behalve de c. coördinaten onderscheidt men bij eene dergelijke beweging nog langzaam veranderlijke coördinaten, die — in tegenstelling met de c. coördinaten — wel bepalend zijn voor de beweging. De moleculaire warmtebeweging in een lichaam is een voorbeeld van eene c. b. in algemeeneren zin; de coördinaten der moleculen zelf zijn als coördinaten op te vatten. — Ook de werkingen van electrische stroomen op elkaar kunnen worden beschouwd als c. b. in algemeenen zin; de stroomen zijn te beschouwen als c. snelheden, de grootheden, die de plaatsen der stroomgeleiders bepalen, als langzaam veranderlijke coördinaten. Maxwell en Boltzmann hebben zich beziggehouden met de beschouwing van deze analogie tusschen mechanica en electrodynamica.

< >