Communicatio in sacris - De deelname van Katholieken aan cultushandelingen van niet Katholieken (c.i.s. activa) of de toelating van niet-Katholieken of met name en publiek geëxcommuniceerden tot godsd. handelingen dor R.K. Kerk (c.i.s. passiva).De R. K. kerkelijke wetten (Tit. III 10) verbieden zooals dit reeds in de natuur der zaak gemotiveerd is, in ’t algemeen iedere c. i. s., vooral actieve deelname, die een erkenning of een bekentenis van de ketterij in zich sluit, zooals ’t ontvangen van ’t avondmaal der Protestanten, de doop, ’t huwen of na-huwen door niet-R.K. godsdienstbedienaren, peter of meter zijn bij Protestanten. Overtreders vervallen wegens favor haeresis in de excommunicatio speciali modo Summo Pontifici reservata. Daartegen kan een deelname aan niet-R.
K. cultushandelingen om een redelijken grond geoorloofd zijn, wanneer daarmee geen billijking der ketterij en geen ergernis verbonden is, zooals bij begrafenissen en bruiloften; behalve wanneer er een speciaal verbod is, zooals te Rome met betrekking tot Protestantsche preeken. Wat betreft de toelating van niet-R. K. tot R. K. cultushandelingen is te onderscheiden tusschen sacramenteele handelingen, en zulke, die een onderwijzing en bekeering beoogen (preek). Tot laatste is ’t toelaten geoorloofd, het ontvangen van de eerste (Sacramenten, Sacramentaliën) verboden; overigens mogen Protestanten bij de R. K. godsdienstoefeningen aanwezig zijn, wijl hiervan luidens de bul van Martinus V Ad vitanda Scandala (1418) slechts de excommunicati Vitandi uitgesloten zijn. Ook kunnen voor Protestanten private gebeden, ja voor hun bekeering private H. Missen worden opgedragen; plechtige lijkdienst voor niet-R. K (ook vorsten) is niet geoorloofd, wel echter private godsdienstoefening. Voor levende niet-R.
K. Souvereinen mogen in ’t belang van het land gebeden en plechtige godsdienstoefeningen worden gehouden Bi] R. K. Doopsels mogen niet-R. K. slechts doop-getuigen, niet peter of meter zijn. Het gemeenschappel. gebruik van Godshuizen wordt slechts wegens oud gebruik getolereerd, wanneer geen gevaar voor verleiding tot ketterij bestaat. R. K. Kerkel. straffen: De excommucatie treft overheden, die de kerkel. begrafenis van een niet-R. K. of geëxcommuniceerde bevelen of afdwingen; verder de den Paus gereserveerde excommunicatie die geestelijken, die met een door den Paus met name geëxcommuniceerde in kerkel. zaken gemeenschap onderhouden; eindelijk het verbod van het betreden der R. K. Kerk die, welke met name geexcommuniceerden tot de godsdienstoefening, sacramenten of begrafe nistoelaten. Vgl. Constitutio Apostolicae Sedis van 1869.
