Columba (apostel) - Columba, bij de Ieren Columb Cille, de apostel der Pikten. De Heilige C., geb. 522, was een Iersch monnik, gesproten uit een koningsgeslacht, die eerst in zijn geboorteland eenige groote kloosters stichtte (Derry, Durrow) en in 563 naar het tegenwoordige Schotland voer, om de Noordelijke Pikten te bekeeren. Van den koning Bruide ontving hij het eiland Hi (thans Iona) ten geschenke, waar hij den titel „presbyter” voerde, en van waaruit het Christendom zich over Noord-Schotland verbreidde. Van Rome was hij, evenals de geheele Keltische kerk, onafhankelijk.
Hij was een leerling van Finnian van Clonard (overl. 548) en stond waarschijnlijk te Rome in den reuk van Arriaansche leerstellingen te huldigen. Op zijn naam staan Latijnsche kerkhymnen, alsmede vele Iersche gedichten, die echter eerst uit de 13e eeuw stammen. In 597 stierf hij op Iona, waar hij begraven is; zijn gebeente werd daar als een reliquie vereerd. De voornaamste bronnen over hem zijn: De virtitubus Sancti Columbae (van Cummine), Vita Sancti Columbae (van Adamnan), en Notker’s Martyrologium.
