Chemnitz (Martin), of Kemnitz, Luthersch theoloog, geb. 1622 te Treuenbrietzen; werd een ijverig leerling van Melanchthon en hield voorlezingen over diens „Loei communes”. In 1567 werd hij superintendent in Brunswijk. Hij toonde zich een streng Lutheraan en beslist tegenstander van de mildere richting van Melanchthon. Met Jakob Andreae en vier andere theologen bracht hij in 1577 in het klooster Bergen bij Maagdenburg het Bergsche boek of de formula Concordiae (formulier van eendracht) tot stand, een belijdenisschrift, dat ten doel had wetenschappelijk-theologische bepalingen te geven.
Nadat hij in 1584 zijn ambt had neergelegd, stierf hij 1686. Ch. was een der voornaamste theologen van zijn tijd. Zijn dogmatisch hoofdwerk, dat nog als zoodanig in de Luth. kerk, geldt, is zijn Loei Communes (uitgave van Leyser, Frankf 1591), een uitstekende commentaar op de „Loei” van Melanchthon. Tegen de Melanchonithaansch-Calvinistische avondmaalsleer schreef hij zijn Vera et sana doctrina de praesentia corporis et sanguinis Christi in coena Domini (Leipzig 1560) en Repetitio sanae doctrinae etc. (Leipzig 1661). Tegen de Roomsche leer gericht waren zijn Theologiae Jesuilarum praecipua capita (Leipzig 1662) en zijn door geleerdheid en grondigheid uitmuntend, doch ook tevens gematigd Examen concilii Tridentini (4 dln.
Leipzig 1565—72, nieuwe uitgave Frankf. 1707, in ’t Duitsch bewerkt door Bendixen, Leipzig 1884). Zie over hem: Th. Pressel, Martin Chemnitz. Leben und ausgewahlte Schriften (Elberf. 1862).
