Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-11-2018

Chemisch evenwicht

betekenis & definitie

Chemisch evenwicht heet het verschijnsel, dat een scheikundige reactie niet tot het einde toe verloopt, doch zoodanig, dat de uitgangsproducten en de reactieproducten naast elkaar blijven bestaan in een zekere standvastige verhouding, die ook niet verandert, wanneer men de reactie in tegengestelde richting laat verloopen, door van de reactieproducten uit te gaan. Bij nauwkeurige studie blijken zeer veel chemische reacties tot een evenwicht te voeren, waarbij echter het evenwicht zoowel bij practisch totale omzetting als bij practisch geen omzetting kan liggen. Behalve door den aard der reageerende stoffen wordt het evenwicht bepaald door hun relatieve hoeveelheid en door temperatuur en druk. Verwijdering van een der reactieproducten veroorzaakt een verschuiving van het e. zoodat zich de verwijderde stof opnieuw vormt.

Door dezelfde stof steeds te verwijderen is het mogelijk de reactie geheel in een richting te laten verloopen. In de techniek maakt men hiervan veelvuldig gebruik, vooral wanneer één der producten gasvormig is en dus in open toestellen spontaan ontwijkt. Zoo is b.v. het kalkbranden een chemisch evenwicht; CaCo2 ⇔ CaO + CO2, dat door het ontwijken van het koolzuur geheel in de richting van links naar rechts verloopt, zoodat ten slotte alle calciumcarbonaat in calciumoxyd is omgezet. Verhooging van temperatuur doet de reactie verloopen in de richting waarbij warmte geabsorbeerd wordt; verhooging van druk in de richting waarbij het volume kleiner wordt.

< >