Cavalcanti - (Guido), Ital. dichter, zoon van Ca vakante de’ Cavalcanti, geb. te Florence omstreeks 1250, heeft hij ook aan ’t staatkundig leven zijner stad deel genomen, en werd in 1274 tot lid der regeering benoemd. Hij huwde in 1277 met Bice, dochter van Farinata degli Ulberti. Hij behoorde tot de partij der Wellen, en schaarde zich later aan de zijde der Bianchi nadat een twist was ontstaan tusschen de twee Florentijnsche partijen van de Neri en Bianchi. Toen kardinaal Matteo d’Acquasparta de hevig twistende partijen tot rust wilde brengen, werden al de voornaamste aanvoerders, waaronder zich ook Guido bevond, in 1300 uit Florence verbannen.
Hij vestigde zich in Sarzana en bracht daar eenige maanden door; toen hij zwaar ziek was geworden, werd hem toegestaan naar zijn geboortestad terug te keeren, alwaar hij, niet lang daarna, stierf. Hij werd den 28 Aug. 1300(?), of 27 Sept. 1300(?) of in Februari 1302(?) in de kerk Santa Reparata (later: Santa Maria del Fiore) begraven. Guido was een rijk begaafd schrijver, dichter en wijsgeer; doch zijne vrijzinnige denkbeelden — al te vrijzinnig voor den tijd, waarin hij leefde — hebben hem bij zijne landslieden in een slecht daglicht geplaatst. Daarom werd hij door hen voor een atheïst en een epicurist uitgemaakt. Trouwens zijn vader was ook als epicurist befaamd, en Dante, in zijn Divina Commedia (Inf. canto X), plaatst hem in de hel, te midden van de aartsketters. Dan te noemt Guido in de Vita nuova (III, 56), zijn eersten vriend, „cui io chiamo primo de miei amici”.
Bovendien wordt hij zeer geprezen „per altezza d’ingegno”. Als dichter was hij beroemd ; en ofschoon hij somwijlen de dichterlijke formules van zijn tijd na volgt, en, evenals Guido Guinizelli, een scholasticus is gebleven, is ’t hem zeer goed gelukt in mooie, welluidende verzen de platonische liefde uit te beelden. Ook de Fransche dichtkunst heeft ’n invloed op zijn werk gehad. Eene goede uitgave zijner werken is: Le rime di G. C., testo critico del prof. Nicola Arnone, Fireuze, Sansoni, 1881. Litteratuur: Ercole, Guido Cavalcanii, e le sue rime, Livorno, 1885; Giornale Storico della letteratura italiana, VI.
