Boyle (Robert) - geb. 1627 te Lismore in Ierland, overl. 1691 te Londen, zevende zoon, veertiende kind van graaf Richard van Cork, broeder v. d. voorgaande. Zijn groot vermogen heeft hem in staat gesteld, zich geheel aan de beoefening der wetenschap te wijden. Met eenige vrienden richtte hij een genootschap „the Invisible College” op, waaruit later de Royal Society te Londen is ontstaan. Nadat hij zijn buitenverblijf Stalbridge had verlaten, ging hij eerst naar Oxford, later naar Londen.
Het meest beroemd is zeker wel de door hem gevonden wet, die leert, dat van een bepaalde gewichtshoeveelheid van een verdund gas het volume omgekeerd evenredig is met den druk, indien de temperatuur konstant is. Verkeerdelijk wordt deze wet dikwijls de wet van Mariotte genoemd; deze Fransche natuuronderzoeker heeft haar eerst 17 jaar na Boyle bekend gemaakt. Zie GAS en KINETISCHE GASTHEORIE. Het begrip „element”, dat vóór hem nog zeer vaag was, kreeg door zijne beschouwingen een scherper beteekenis. Ook de leer der affiniteit werd door hem op scherpzinnige wijze behandeld, terwijl ook de atomistische samenstelling der stof in hem een warm verdediger vond.
Boyle stond op het standpunt, dat alle stoffen uit dezelfde Oerstof zijn opgebouwd; het verschil in eigenschappen zou te verklaren zijn door ongelijke grootte, verschil in beweging en verschil in ligging der kleinste deeltjes. De jongste ontwikkeling der natuurwetenschappen wijst inderdaad in deze richting. Groot is ook de beteekenis van Boyle geweest, waar hij het experiment op den voorgrond heeft gebracht. Speculaties mogen eerst dan worden gehouden, wanneer zij op waarnemingen kunnen worden gebaseerd. Behalve talrijke geschriften van natuurwetenschappelijken aard, heeft B. ook eenige met religieus karakter in het licht gegeven.
