Bonheur (Rosa), Fransche schilderes, geb. te Bordeaux 1822, gest. op het kasteel By bij Fontaineblau 1899. Zij heeft haar eerste lessen van haar vader Raymond B. gehad, die met zijn dochter naar Parijs verhuisde. Zij begon met copieën in het Louvre en natuur-studies buiten Parijs. Van 1841 dateert haar debuut in den „Salon” met eenige dierstukken „Geiten en schapen” en „Konijnen”.
Van dien tijd af verschenen er op elke tentoonstelling dergelijke stukken van haar hand, in het begin ook weleens beeldhouwwerk. Haar meest bekende werk werd het door den Franschen Staat bestelde groote „Labourage”, een voorstelling van trekossen voor den ploeg in een herfstlandschap, 1849. Verder zijn nog te noemen: „De paardenmarkt”, dat later voor zeer hoogen prijs voor het Metropolitan Museum te New-York is gekocht; van 1845 nog een „Hooioogst uit Auvergne”, een met ossen bespannen wagen op den voorgrond van een groote vlakte in middag-licht. De laatste 40 jaar van haar leven woonde zij op het door haar aangekochte kleine kasteel By, bij Fontainebleau. Na den oorlog van ’70, gedurende welken tijd zij op bevel van den Kroonprins Frederik, eene bijzondere bescherming had genoten tijdens de belegering van Parijs, heeft zij een tijdlang wilde dieren geschilderd.
Zij heeft ook zelf een leeuwin bezeten. De huisdieren, die zij in dezen tijd schilderde, zijn gewoonlijk in sterke actie gezien. In de latere schilderijen was haar techniek minder zorgvuldig. Vooral in Engeland heeft zij in haren bloeitijd veel bewonderaars gevonden.
Litteratuur: Roger Milles, Rosa Bonheur, sa vie et son oeuvre, Parijs 1900. Eigen Biografie en correspondentie zijn uitgegeven door A. Klumpe, Rosa Bonheur, sa vie et son oeuvre 1908. Art. van F. Becker in Thieme-Becker’s Künstler-Lexikon.
