Birkenfeld, vorstendom, deel uitmakende van het groothertogdom Oldenburg; 500 KM. groot, 50.000 inw. Het ligt op den Hunsrück, geheel omgeven door Pruisisch gebied (de Rijnprovincie), en is een woudrijk, rotsachtig berglandje, waardoorheen het smalle dal van de Nahe slingert. In de dalen leeft de bevolking van land- en wijnbouw en rundveeteelt; een belangrijke industrie is het slijpen van agaatsteenen, ook wordt er ijzer gewonnen.
B. werd aan den Groothertog van Oldenburg bij Weener-Congresacte toegewezen en samengesteld uit deelen van het vroegere graafschap Sponheim, van het vorstendom Zweibrücken en van de heerlijkheid Oberstein. Hoofdplaats is het gelijknamige stadje, dat tot 1733 residentie was der paltsgraven van Zweibrücken.