Bethmann-Hollweg (theobald v.) - Duitsch staatsman, geb. 29 Nov. 1856 te Hohenfinow, kleinzoon van den Pruisischen minister M. A. v. B. H. (1795— 1877); hij stamt uit een Joodsch geslacht, dat groo ten rijkdom en zelfs den adellijken titel wist te verwerven. Zijne politieke loopbaan was voorspoe dig: in 1886 Landrat in Ober-Barnim, in 1890 als vrij-conservatief in den Rijksdag gekozen — waar hij echter zijn mandaat, daar de geldigheid ervan betwist werd, spoedig neerlegde —, in 1896 Ober präsidentsrat in Potsdam, in Juli 1899 Regierungs präsident in Bromberg en in Oct. van hetzelfde jaar Oberpräsident (gouverneur) der provincie Brandenburg, werd hij in Maart 1905 benoemd tot minister van binnenlandsche zaken in Pruisen;
in 1907 kwam hij aan ’t hoofd van het rijks departement van binnenlandsche zaken; 14 Juli 1909 werd hij als opvolger van v. Bülow tot rijks kanselier benoemd. Terwijl de rijkskanseliers vóór hem meestal eerst eene diplomatieke loopbaan hadden gevolgd, was B.-H. bij zijne benoeming aan de buitenlandsche staatkunde geheel vreemd. Welke rol door hem is gespeeld bij het uitbreken van den Europeeschen oorlog in 1914 is thans (1917) nog moeilijk vast te stellen; of hij een voorstander van den oorlog was, kan betwijfeld worden, daar zijn geheele aanleg hiervoor te veel philosophisch is.
