Beroepsziekten - zijn de ziekten, welke het ge volg zijn van de uitoefening van het beroep. Men onderscheidt de specifieke beroepsziekten en de niet-specifieke beroepsziekten. De eerste hangen ten nauwste samen met de uitoefening van het beroep, zooals huidziekten als gevolg van het verwerken van bijtende stoffen, vergiftiging door de stoffen, waarmede gewerkt wordt (lood, chroom, enz.), de gevolgen van de inademing van giftige gassen, kooloxyde, anilinedampen, benzol, nitr. dampen, enz.; de gevolgen van schadelijke stofsoor ten; zandsteen en granietstof, amaril, glasstof, enz. (steenlong, ijzerlong, kolenstoflong), thomas slakkenmeel (longontsteking). Tot de specifieke be roepsziekten behooren b.v. de verkromming van Recapitulatie: de hand bij glasblazers (glasblazershand), de ketel doofheid der klinkers, de ontsteking van de slijm beurs der knie bij dienstmeisjes (dienstbodenknie), het versmelten van het neustusschenschot bij ar beiders, die chroomzouten verwerken, de kanker van de blaas bij aniline-arbeiders en van de huid, ontstaan door het werken met creosoot, briketten, petroleumresidu, enz.
Er is bijkans geen orgaan, dat geen typische beroepsziekte vertoont van de nagels, de oogen, de keel, de huid, de ooren, de longen, enz. De niet-specifieke beroepsziekten hangen samen met de omstandigheden, waaronder het beroep wordt uitgeoefend. Zij vinden meer haar ontstaan in de slechte inrichting der fabrieken en werkplaatsen en lange arbeidstijden en on voldoend loon. Een slecht verlichte fabriek, waar fijne arbeid verricht wordt, zal bijdragen tot de snelle slijtage der oogen, een onvoldoende venti latie zal medewerken tot het ontstaan van tuber culose, onjuist aangebrachte zitplaatsen zullen ruggegraatsverkromming veroorzaken, stukloon met lage verdiensten zullen noodzaken tot uiterste krachtsinspanning en tot zenuwuitputting leiden, nachtarbeid, welke niet door den aard van den arbeid geeischt wordt, doch slechts dient tot groo tere productie, zal onnoodig zijn slechten invloed doen gelden. Zware lichaamsarbeid, die in primi tief ingerichte fabrieken in plaats van door machines door arbeiders verricht moet worden, zal mede werken tot het ontstaan van hartvergrooting en vaatverkalking. De huisindustrie wijst tal van oor zaken aan van het ontstaan van niet specifieke beroepsziekten. De longtuberculose, in bepaalde beroepen in sterke mate voorkomend, is de graad meter van wat er hapert aan de inrichting der fabrie ken en ateliers, van de sociale omstandigheden. De niet-specifieke beroepsziekten kunnen geheel voorkomen worden door het nemen van sociale maatregelen en door wettelijk ingrijpen. De spe cifieke beroepsziekten worden veroorzaakt door het bedrijf als zoodanig en de schadelijke gevolgen moeten evenals bij ongevallen door het bedrijf gedragen worden.
Engeland is voorgegaan en heeft de specifieke beroepsziekten met de bedrijfsonge vallen wettelijk gelijk gesteld. In Engeland is een lijst opgemaakt van de beroepsziekten, die gelijk gesteld moeten worden met de ongevallen en een verplichte aangifte der beroepsziekten is voor de geneeskundigen ingevoerd. Nederland heeft dit voorbeeld gevolgd en in Art. 21 der Arbeidswet van 1911 aan ieder geneeskundige de verplichting opge legd, schriftelijk aangifte te doen van onder zijn behandeling gekomen beroepsziekten. Aan den ge neeskundige wordt een handleiding verstrekt, waar in voorkomen de voornaamste vergiftigingen, de mijnwormziekte, miltvuur, kwade droes, huidkan ker, longlijden, ontsteking van de huid en van de peesscheede enz. Een gelijkstelling van deze ziekte met ongevallen zal hier te lande niet lang op zich laten wachten. In alle beschaafde landen worden heden ten dage tal van ambtelijke en niet ambtelijke onderzoekingen op het gebied van beroepsziekten verricht. De uitkomsten daarvan vormen een ondergrond voor het gebouw der sociale wetge ving. De zekerheid b.v. dat tal van steenhouwers sterven aan longtuberculose werd oorzaak van het tot stand komen der steenhouwerswet.
Een uitge breide litteratuur is in verschillende landen in boeken en tijdschriften verschenen. Het oudste werk is het deels nog bruikbare boek van Ramazzini, De morbis artificum diatriba (Modena 1700), waarvan in 1724 te Leiden bij Arnold Langerak een ver taling is verschenen van onbekende hand. Nieuwe boeken zijn Handboek d. Hygiene ; Weyl, Grotzahn u. Kaup, Handwb. d. Soz. Hygiene; Mosse-Tugend reich, Krankheit und soc. Lage; Theodor Weyl, Handb. d. Arbeiterkrankkeiten; Sommerfeld, Handb. d. Gewerbekrankheiten; Bauer, Gesund heitsgefahrl. Industrien; Rambousek, Gewerbl. Vergiftungen; Amould, Hygiëne; Oliver, Diseases of Occupations; Thompson, The Occupational Dis ceases; Breton, Les Maladies professionelles; Roth, Kompendium Gewerbekrankh.; L. Heyermans, Ken nis der Beroepsziekten.
