Bernard (aardr.) - 1) Groote St. B., pas in de Penninische Alpen, op de grens van Zwitserland en Italië; (2472 M. hoog), waarover de weg gaat van Martigny in het Rhône-dal naar Aosta, dat van de Dora Baltea verbindt en waarop zich een klooster bevindt, in 962 door Jen H. Bernard van Menthon gesticht; het wordt het geheele jaar door bewoond en meer dan 25 —30.000 reizigers vinden hier jaarlijks een onderkomen bij het overschrijden van den pas.
2) Kleine St. B., op de grens van Frankrijk en Italië, (2188 M. hoog), die Bourg in het Isèredal met Aosta verbindt. — De krijgsgeschiedenis leert eenige geval len kennen, waarin legerafd. door de St. B.-passen de Alpen zijn overgetrokken. Het eerst geschiedde deze gewaagde onderneming door Hannibal in 218 v. Chr. Toen de 2e Punische oorlog uitbrak, bevond Hannibal zich in Spanje en beschikte over 82.000 man. Hiervan liet hij 20.000 man in Afrika en 26.000 man in Spanje achter, trok met 36.000 man in Augustus 218 de Pyreneeën over en stond einde Sept. of op zijn laatst midden Oct., na een marsch van ongeveer 8 weken, in de Povlakte. Zijn marsch over de Alpen, waarschijn! over den kleinen St. B., duurde 14 dagen.
Gedurende den geheelen tocht, dien hij onder bestendige gevechten met woeste volkeren en in weerwil van de tallooze bezwaren van eene onherbergzame natuur volbracht, ver loor hij omstreeks 2.000 man (volgens andere ge schiedschrijvers verloor hij meer dan de helft van zijne macht), zoodat hij met 34.000 man in Italië aankwam. — Ruim 2.000 jaar later (17—21 Mei 1800) had de stoutmoedige tocht van Napoleon over den grooten St. B.-pas plaats met een leger van 30.000 man en 160 stukken geschut. De Fran schen verlieten 17 Mei Saint-Pierre en bereikten de St. B. langs een smal pad, dat alleen voor voet gangers en muilezels begaanbaar was. Ook over de St. Gothard, de Simplon, den Kleinen St. B. en de Mont Cénis rukten Fr. afd. over de Alpen. Niet tegenstaande de oneindige moeilijkheden, welke moesten worden overwonnen om de kanonnen, de caissons, de munitie en de bagage over de bergen te vervoeren, bereikten de Franschen, zonder veel verliezen geleden te hebben, Italië, waarna 14 Juni 1800 de slag bij Marengo tegen de Oostenrijkers plaats vond.
