Anna iwanowna - Keizerin van Rusland, geb. 1693, tweede dochter van Iwan III (V), den stiefbroeder en van 1682 tot 1689 mede-czaar van Peter I; zij huwde in 1710 met Hertog Frederik Willem van Koerland, doch werd het volgend jaar reeds weduwe, waarop zij haar gemaal opvolgde; zij liet zich evenwel geheel leiden door haren minnaar Biron. Toen Keizerin Catharina I van Rusland in 1727 gestorven was en de minderjarige Peter II drie jaren later (1730), besloten de Doigoroucky’s en andere machtige bojaren, met voorbijgang van de dochter van Peter den Groote, de heerschappij onder elkaar te deelen, en daarvoor A. Iwanowna als werktuig te gebruiken. Zij boden deze vorstin nu de keizerlijke waardigheid aan, onder beding, dat zij vooraf eene door hen vastgestelde reeks voorwaarden zou onderteekenen. A., met den waren stand van zaken bekend gemaakt door de tegenstanders der Dolgorouckij’s, bekrachtigde, aldus ingelicht en op haar hoede, alle voorwaarden; zij mocht volgens deze zonder toestemming van den Senaat zoo goed als geen besluit nemen.
Nauwelijks te Moskou gehuldigd (1730), polste zij de geestelijkheid, den lageren adel en de garde, riep een raad van door haar zelf uitgekozen en behoorlijk ingelichte mannen bijeen en legde dezen raad de vraag voor, of het Ruslands begeerte was, dat het keizerlijk gezag werd beperkt. Op het ontkennend antwoord van den juist voor eene dusdanige ontkenning ingestelden raad veinsde Anna zich verwonderd en vertoornd over de haar afgedwongen voorwaarden, vernietigde de acte daarvan voor aller oogen en verklaarde de alleenheerschappij hersteld. Toen de Dolgoroucky’s kort daarop pogingen deden zich over de geleden nederlaag te wreken, werden zij naar Siberië verbannen. Met haren minnaar Biron, die den titel van Hertog van Koerland kreeg, leefde zij nu verder hoofdzakelijk te Moskou, liet de regeering bijna geheel aan hem en aan haar ministers Münnich en Ostermann over en stierf 1740. A. nam deel als verdedigster van de belangen van Augustus III tegenover Stanislaus Leszczynski aan den Poolschen successie-oorlog (1733—36) en voerde 1736—39 een gelukkigen oorlog tegen de Turken. Zij benoemde Iwan, kleinzoon van haar zuster Catharina, die toen slechts enkele maanden oud was, tot haar opvolger en Biron tot zijn regent, doch reeds hetzelfde jaar werd deze als zoodanig door Münnich ten val gebracht, waarop Iwans moeder Anna Leopoldowna met het regentschap werd bekleed.
