Amoeba - Een ééncellig wezen, behoorende tot de wortelpootigen (Rhizopoda). Het is een zeer klein wezen, bestaande uit een klompje protoplasma, dat voortdurend van vorm verandert en zich op deze wijze voortbeweegt. In het plasma ligt steeds één kern. Het voedt zich met zeer verschillende dingen: afval, slijkdeeltjes, doode planten en dieren, bacteriën enz.
Vindt het een geschikt prooi, dan zendt het uitloopers (pseudopodiën) uit, die deze prooi omvatten en vervolgens ineenvloeien, zoodat zij in het lichaam van de A. (zie plaat Protoziën II, fig. 1) wordt opgenomen, waar zij vervolgens verteerd wordt. Men vindt A. in vijvers en slooten (A. proteus, grootte tot ½ m.M.) of in zee. In de laatste jaren is de kennis dezer dieren van veel belang geworden, omdat meer en meer blijkt, dat A. parasietisch bij den mensch leven en dan ziekten veroorzaken kunnen. Zoo kan in den darm van den mensch, zoowel bij den gezonden mensch, als bij lijders aan verschillende ingewandsziekten, eene A. soort leven. Een groot aantal dezer soorten uit den darm zijn reeds beschreven, die echter alle zéér groote gelijkenis met elkander vertoonen.
Ook in den mond, de longen, enz. kunnen zij voorkomen. Het is nog niet uitgemaakt, of deze dieren werkelijk ziekteverschijnselen te voorschijn roepen. Wel is dit echter het geval met eene andere soort, die hoogst waarschijnlijk de oorzaak is van de gevaarlijke, in de tropen veelvuldig voorkomende Amoebendyssenterie. Zie ENTAMOEBA.
