Aluminiumsilicaten - De aluminiumzouten van verschillende kiezelzuren. Zij zijn in de natuur zeer verbreid; o.a. behooren daartoe de mineralen van de epidoot-, glimmer-, broze glimmer-, chloriet-, sodaliet-, veldspaat- en skapolietgroep; benevens een gedeelte van de mineralen der amfibool-, pyroxeen- en zeolietgroepen; verder andalusiet, stauroliet,sillimaniet,distheen,topaas, euklaas, idoklaas, kaliofiliet, prehniet, asiniet, nefelien, cancriniet, cordeniet, petaliet, koaliniet, pyrofylliet en verschillende waterhoudende amorfe verweeringssilicaten. De meeste der genoemde mineralen bevatten behalve aluminium nog andere metalen, een gedeelte fluor, hydroxyl of water.
Door omzetting en verweering, ontstaat hieruit a., dat in zijn zuiversten vorm kaoline of porceleinaarde, argilla, witte bolus heet; minder zuiver, vermengd vooral met kwarts en ijzerverbindingen, heet het klei en leem; vermengd met calciumcarbonaat draagt het den naam mergel. Zijn toepassingen dankt a. in zijn verschillende vormen aan zijn kolloiden toestand (o. a. als akkeraarde), zijn plasticiteit, wanneer het met water wordt aangemengd, die echter sterk van kleine hoeveelheden bijmengselen afhankelijk is, en zijn hoog smeltpunt. In den plastischen toestand gevormd, daarna gedroogd, waarbij het krimpt, en ten slotte gegloeid (z. g. gebrand), wordt het hard en bestand tegen water en levert, afhankelijk van uitgangsproducten en wijze van bewerking, aardewerk, steengoed of porcelein.
