o. (-n), verbinding van zwavel met zuurstof.
(e) Er zijn zes zwaveloxiden bekend: SO, S203, S02, S03, S04 en S207. Zwavelmonoxide (SO), een niet stabiel gas, ontstaat onder bepaalde omstandigheden bij inwerking van zuurstof op zwavel. Dizwaveltrioxide (S203), een onbestendige blauwe kristallijne stof, ontstaat bij oplossen van zwavel in volkomen droog S03. Zwaveltetraoxide (S04), een vaste stof, smelt bij 3 °C onder ontleding; is in kleine hoeveelheden verkregen bij elektrische ontladingen door een mengsel van S02 en 02; met water wordt zuurstof ontwikkeld. Zwaveldioxide (S02) is een gas met een kookpunt van —10 °C en een smeltpunt van —73 °C. Soms ontwijkt S02 uit vulkanen.
Het heeft een prikkelende en verstikkende geur. Een technische bereidingswijze van S02 ter verkrijging van zwavelzuur is het roosten van pyriet of het verbranden van zwavel. In vloeibaar SO2 lossen vele zouten op met een kenmerkende kleur (b.v. kaliumjodide geeft een intensief gele oplossing). Het molecuul S02 heeft de vorm van een gelijkbenige stompe driehoek met zwavel in de stompe hoek. S02 is een zuuranhydride; de oplossing in water gedraagt zich als een zuur (H2S03). Door de lucht en door oxidatiemiddelen wordt S02 in S03 omgezet.
Op het reducerend vermogen van S02 berust de blekende werking die het op plantaardige kleurstoffen uitoefent.Technisch vindt dit toepassing bij bleken van zijde, wol en stro. Als antisepticum wordt S02 toegepast bij de wijnbereiding. S02 kan ook oxiderend werken. Zwaveldioxide wordt, omdat het gemakkelijker dan de meeste luchtverontreinigingscomponenten kan worden gemeten, als indicator van de mate van luchtverontreiniging gebruikt. Ten onrechte ontstaat daardoor de indruk dat zwaveldioxide de belangrijkste luchtvervuilingscomponent zou zijn. Zwaveltrioxide (S03) wordt technisch bereid door S02 en lucht te leiden over verhit vanadiumoxide.
Dit is een omkeerbaar proces. Zwaveltrioxide komt voor in drie allotrope modificaties. De laagst smeltende modificatie (smeltpunt 17 °C) heeft het uiterlijk van ijs; er zijn twee vormen die op asbest lijken (smeltpunt 32° en 62 °C). Zwaveltrioxide verbindt zich onder sterke warmteontwikkeling met water tot zwavelzuur: S03 + H2O → H2SO4.
