Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-06-2020

zilversmeedkunst

betekenis & definitie

v., de kunst zilveren voorwerpen of sieraden te vervaardigen.

(e) De bij het bewerken van zilver toegepaste technieken (die zeer weinig verschillen van de bij de goudsmeedkunst gehanteerde) kan men in vormgevende en versierende technieken onderscheiden. Tot de vormgevende technieken behoren het smeden, gieten en drijven, tot de versierende het ciseleren, het aanbrengen van niëllo, filigraan of granulawerk (➝ granuleren), het appliqueren van afzonderlijk gegoten of gedreven ornamenten. Bij het smeden wordt het zilver op een aambeeld met een hamer bewerkt, waardoor het metaal bros wordt. Daarom moet het telkens worden verhit waardoor het zijn smeedbaarheid herkrijgt. Een holle vorm ontstaat door een vlakke plaat zilver vanuit het midden met een hamer te bewerken, waardoor het metaal daar rekt en dus dunner wordt, zodat het bol gaat staan. Bij het gieten wordt vaak gebruik gemaakt van de cire-perdue-methode (➝ bronsgieten). Bij het drijven bewerkt men met ponsen en drijfhamers de achterkant van het te maken voorwerp (➝ drijfwerk). Door het➝ ciseleren kan men de contouren nog meer doen uitkomen. Verdiept aangebrachte decors kunnen eventueel door ➝ niëllo worden geaccentueerd.

Versiering door middel van fijn zilverdraad (al dan niet op een ondergrond aangebracht) wordt ➝ filigraan genoemd. Een bijzondere vorm hiervan is de cantille, waarbij het (zeer fijne) metaaldraad tot kokertjes is gewonden. Bij de afwerking van het voorwerp verwijdert men de oneffenheden door steeds zoetere vijlen te gebruiken.

Door het werkstuk met een bruineerstaal te polijsten, wordt een hoge glans verkregen. ➝ edelsmeedkunst.

< >